HÀNH NHÂN TRỌNG PHÁP KHINH LI BIỆT (11)
行人重法輕離別
Binh sĩ xuất chinh trọng phép nước mà coi nhẹ biệt li
Thơ văn
cổ Trung Quốc khi nói đến phụ nữ có chồng đi xa thường dùng cách nói “trọng
..... khinh li biệt” 重 ..... 轻离别, hoặc “khinh li biệt” 轻离别,
như:
Trong Tì bà hành 琵琶行 của
Bạch Cư Dị 白居易 đời
Đường có câu:
Thương nhân trọng lợi khinh li biệt
Tiền nguyệt Phù Lương mãi trà khứ
商人重利轻离别
前月浮梁买茶去
(Chồng là người đi buôn ham lợi coi nhẹ li biệt
Tháng trước đi đến Phù Lương mua trà)
Hoặc
như trong bài Ô dạ đề 乌夜啼 của Thạch Bảo 石宝đời Minh có câu:
Nhi phu trọng hiệp khinh li biệt
Không lâm dạ bán đề ô nha
儿夫重侠轻离别
空林夜半啼乌鸦
(Chồng thiếp trọng nghĩa hiệp coi nhẹ li biệt
Nửa đêm nơi rừng sâu, quạ cất tiếng kêu)
Và Nạp
Lan Dung Nhược 纳兰容若 đời
Thanh thay vợ làm bài từ Vấn quân hà sự
khinh li biệt问君何事轻离别theo điệu Bồ tát
man 菩萨蛮, có câu:
Vấn quân hà sự khinh li biệt
Nhất niên năng kỉ đoàn viên nguyệt
问君何事轻离别
一年能几团圆月
(Hỏi chàng vì việc gì mà coi nhẹ li biệt
Một năm được mấy lần có trăng đoàn viên)
Tác giả
Đặng Trần Côn cũng theo cách này.
Bản Chinh phụ ngâm khúc của Vân Bình Tôn Thất
Lương, nxb Tân Việt, in năm 1953, phần chữ Hán ở câu này in nhầm là “biệt li” 別離, phiên âm vẫn là “li biệt”.
行人重法輕別離
Câu 11 này, bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của
Đoàn Thị Điểm là:
Phép công là trọng niềm tây sá nào (12)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 26/5/2021