CỬU TRÙNG ÁN KIẾM KHỞI ĐƯƠNG TỊCH (6)
九重按劍起當席
Hoàng đế cầm kiếm vỗ án đứng lên
Cửu trùng 九重: Chín tầng trời. “Cửu” 九 ở đây là hư số,
là quý số, trong văn hoá truyền thống Trung Quốc biểu thị số lượng cực nhiều,
cũng ví địa vị chí cao, cho nên mang ý nghĩa “cực hạn”.
Trong Sở từ - Thiên vấn 楚辞 - 天问có câu:
Viên tắc cửu trùng
Thục doanh đạc chi
圜则九重
孰营度之
(Thể chế của trời có chín tầng
Ai đã từng đi vòng quanh đo đạc)
Và
trong Hán thư 汉书 – quyển 22 – Lễ
nhạc chí 礼乐志 có câu:
Cửu trùng khai
九重开
Nhan Sư
Cổ 颜师古đời Đường chú rằng:
Thiên hữu cửu trùng
天有九重
(Trời có chín tầng)
Cũng nói là “cửu thiên” 九天,
“cửu tiêu” 九霄.
Từ đó,
“cửu trùng” phiếm chỉ: Thiên, cung môn, cung cấm, triều đình, đế vương, hoàng vị ...
https://baike.baidu.com/item/%E4%B9%9D%E9%9C%84/6295240
Cửu trùng ở câu 6 này chỉ
hoàng đế. Điển cũng xuất từ câu 3 trong bài Tái
hạ khúc 塞下曲 (bài 6) của Lí
Bạch 李白:
Phong hoả động sa mạc
Liên chiếu
Hán hoàng án kiếm khởi
Hoàn triệu Lí Tướng quân
...........
烽火动沙漠
连照甘泉
汉皇按剑起
还召李将军
...............
(Ngọn lửa báo hiệu chiến tranh rực cháy nơi sa mạc
Chiếu đến tận tầng mây ở cung Cam Tuyền
Hoàng đế triều Hán cầm kiếm vỗ án đứng lên
Cho triệu Tướng quân Lí Quảng đến)
.............
http://www.exam58.com/lbds/5499.html
Câu 6 này, bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của
Đoàn Thị Điểm là:
Chín lần gươm báu chống tay (7)
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 21/5/2021