BÁN DẠ PHI HỊCH TRUYỀN TƯỚNG QUÂN (7)
半夜飛檄傳將軍
Nửa đêm khẩn cấp truyền hịch đến Tướng quân
Điển cũng xuất từ câu 4 trong
bài Tái hạ khúc 塞下曲 (bài 6) của Lí Bạch 李白:
Phong hoả động sa mạc
Liên chiếu
Hán hoàng án kiếm khởi
Hoàn triệu Lí Tướng quân
...........
烽火动沙漠
连照甘泉云
汉皇按剑起
还召李将军
...............
(Ngọn lửa báo hiệu chiến tranh rực cháy nơi sa mạc
Chiếu đến tận tầng mây ở cung Cam Tuyền
Hoàng đế triều Hán cầm kiếm vỗ án đứng lên
Cho triệu Tướng quân Lí Quảng đến)
.............
Lí Tướng
quân tức Lí Quảng 李广 (năm
181 – năm 119 trước công nguyên), danh tướng thời Tây Hán. Theo Sử kí – Lí Tướng quân liệt truyện 史记 - 李将军列传, Lí Quảng bị Hung nô bắt, trên đường đi, ông tìm cách
thoát thân. Sau khi trở về được, bị phế làm dân thường. Chẳng bao lâu, Hung Nô
xâm nhập giết Thái thú Liêu Tây 辽西, đánh bại Tướng
quân Hàn An Quốc 韩安国. Sau Hàn Tướng quân được điều đến Hữu Bắc Bình右北平. Thế là thiên tử lại cho triệu Lí Quảng đến phong làm
Thái thú Hữu Bắc Bình. Lí Quảng ở Hữu Bắc Bình, Hung nô nghe tin, gọi ông là
“Hán chi Phi tướng quân” 汉之飞将军, tránh né Lí Quảng
mấy năm không dám xâm phạm Hữu Bắc Bình.
http://www.exam58.com/lbds/5499.html
Ở đây, Đặng Trần Côn chỉ mượn ý câu thơ, không phải thực chỉ Tướng quân Lí Quảng.
Phần chữ Hán trong “Chinh phụ ngâm Hán Nôm hợp tuyển”, chữ
“quân” trong từ “tướng quân” viết là 君 (將君). Theo “Chinh
phụ ngâm khúc” bản của Vân Bình Tôn Thất Lương, nxb Tân Việt, in năm 1953,
là chữ 軍 (將軍).Tôi theo bản này.
Câu 7 này, bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của
Đoàn Thị Điểm là:
Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh (8)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 22/5/2021