TÔN TẪN TRÍ THẮNG BÀNG QUYÊN
Thời Chiến Quốc, Tôn Tẫn 孙膑 và
Bàng Quyên 庞涓 cùng học binh pháp, vô cùng khắc khổ. Sau khi học
thành, hai người ai đi đường nấy, Bàng Quyên đến nước Nguỵ làm việc, Nguỵ Huệ
Vương 魏惠王rất trọng Bàng Quyên, phong ông làm Tướng quân, nắm giữ
binh quyền nước Nguỵ, vô cùng uy phong. Nhưng Bàng Quyên biết rất rõ tài hoa của
Tôn Tẫn hơn mình rất xa, Bàng Quyên trong lòng đố kị muốn trừ khử bạn đồng
song. Thế là, Bàng Quyên mời Tôn Tẫn đến nước Nguỵ hiệp trợ với mình tác chiến.
Tôn Tẫn thấy bạn mời, liền vui mừng đầu bôn đến đó. Sau khi Tôn Tẫn đến nước
Nguỵ, Bàng Quyên tìm cách hãm hại, xử Tôn Tẫn “tẫn hình” 膑刑 (cắt
bỏ xương đầu gối), đồng thời thích chữ trên mặt, bôi mực lên, Tôn Tẫn từ đó sống
những ngày u ám không có mặt trời.
Về sau, có sứ giả nước Tề đến nước Nguỵ,
nửa đường Tôn Tẫn ngăn lại, nói rõ nguyên uỷ. Vị sứ giả này cho rằng Tôn Tẫn là
kì tài bèn đưa về nước Tề. Tôn Tẫn tại nước Tề được trọng dụng, được Điền Kị 田忌 tiến
cử làm quân sư. Đương thời, Nước Nguỵ đánh nước Triệu, Tôn Tẫn dùng kế sách vậy
Nguỵ cứu Triệu đánh bại Bàng Quyên.
Về sau nước Nguỵ tấn công nước Hàn, Tề Vương sai Điền Kị cứu Hàn. Tôn Tẫn lợi dụng tâm lí quân Nguỵ khinh địch, dùng mưu kế mỗi ngày giảm bớt số bếp lò, dẫn dụ Bàng Quyên vào bẫy. Quả nhiên Bàng Quyên cho rằng quân Tề nhát gan, binh sĩ bỏ chạy hơn một nửa, thế là bỏ bộ binh, thống lĩnh kị binh truy đuổi, khi đuổi đến sơn cốc, nhìn thấy trên một thân cây có viết “Bàng Quyên thụ tử chi địa” 庞涓受死之地 (nơi Bàng Quyên chịu chết), đột nhiên hàng vạn tên bắn ra, Bàng Quyên mạng táng suối vàng.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 05/12/2020
Nguyên tác Trung văn
TÔN TẪN TRÍ THẮNG BÀNG QUYÊN
孙膑智胜庞涓
Trong quyển
BÁCH GIA TÍNH
百家姓
Biên soạn: Triệu Dương 赵阳
Cát Lâm Đại học xuất bản xã, 2005