GIỮA GIƯỜNG THẤT BẢO NGỒI TRÊN MỘT BÀ (1724)
Giường thất bảo:
giường có nạm 7 loại trân châu quý. Trong Tây
kinh tạp kí 西京杂记của Cát Hồng 葛洪đời Tấn chép rằng:
Vũ Đế vi thất bảo sàng, tạp bảo án, xí bảo
bình phong, liệt bảo trướng, thiết ư Quế cung.
武帝為七寶牀, 雜寶桉, 厠寶屏風, 列寶帳, 設於桂宮, 時人謂之四寶宮.
(Hán Vũ Đế cho làm một chiếc giường trang sức nhiều báu vật,
một chiếc án khảm nhiều báu vật, một chiếc bình phong nạm nhiều báu vật, một
chiếc màn trang sức nhiều báu vật, đặt ở Quế cung, người đương thời gọi là cung
Tứ bảo.)
(Cát Hồng: Tây kinh tạp
kí. Địa Cầu xuất bản xã, năm Dân Quốc 83 (1994))
Thất bảo
chỉ 7 loại trân bảo, cũng gọi là “thất trân”, phiếm chỉ loại trân bảo vô cùng
quý. Thời kì lịch sử khác khau, thất bảo cũng khác nhau.
Đời Hán: kim, ngân, lưu li,
thuỷ tinh, xa cừ, san hô, hổ phách.
Đời Nguỵ
Tấn: tử kim, bạch ngân, lưu li, thuỷ tinh, xa cừ, san hô, hổ phách.
Đời Đường:
Hoàng kim, bạch ngân, li, pha lê, xa cừ, chân châu, hổ phách.
https://zhidao.baidu.com/question/340745063.html
Ban ngày sáp
thắp hai bên
Giữa giường
thất bảo ngồi trên một bà
(“Truyện Kiều” 1723 – 1724)
Buồng riêng sửa
chốn thanh nhàn
Đặt giường thất
bảo, vây màn bát tiên
(“Truyện Kiều” 2209 – 2210)
Giường
thất bảo: Cái giường có
đủ bảy vật quý: vàng, bạc, lưu ly, xa cừ, mã não, trân châu, san hô.
(Đào Duy Anh: “Từ điển Truyện Kiều”, nxb Khoa học xã hội,
Hà Nội – 1989)
Trong “Kim Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích,
ghi rằng:
Đường thư: Lý Bạch bị triệu, Minh hoàng dĩ
thất bảo sàng, trí chi kim loan điện, kim nhân tố tượng, yểm tượng tâm dĩ san
hô, hổ phách, xà cừ, mã não, sinh kim, trân châu, vân mẫu.
唐書: 李白被召明皇以七寶床置之金鑾殿今人塑像壓像心以珊瑚琥珀沙渠瑪瑙生金珍珠雲母
(Sách
Đường: Vua Minh hoàng triệu ông Lý Bạch lấy giường thất bảo để trên đến Kim
loan, người nay tô tượng lấy san hô, hổ phách, xà cừ, mã não, sinh kim, hột
châu, vân mẫu là thất bảo để yểm tâm.)
(Sài Gòn: nxb Sống Mới, 1960)
Xét: Trong “Kim
Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích, câu 1723 là:
Ban ngày NẾN thắp hai bên
Trong “Tư liệu Truyện Kiều - Bản Duy Minh Thị 1872” do GS Nguyễn Tài Cẩn
phiên Nôm, 2 câu này là:
BẰNG ngày NẾN thắp hai bên
TRÊN giường thất bảo ngồi LÊN một bà
(Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, 2002)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 22/12/2020