SỐNG
LÀM VỢ KHẮP NGƯỜI TA (87)
Câu 87 và câu 88 trong “Truyện Kiều”, Nguyễn Du đã dịch sát từ câu nói của Thuý Kiều trong Kim Vân Kiều truyện 金云翘传 của Thanh Tâm Tài Nhân 青心才人. Nguyên tác ghi rằng:
Thuý Kiều thính liễu thán tức đạo: “Khả
liên, khả liên! Sinh tố vạn nhân thê, tử thị vô phu quỷ, hồng nhan bạc mệnh, nhất
chí vu thử.
翠翘听了叹息道: “可怜, 可怜! 生做万人妻, 死是无夫鬼, 红颜薄命, 一至于此.
(Thuý
Kiều nghe Vương Quan kể lại liền than rằng: “Đáng thương thay, đáng thương
thay! Lúc sống làm vợ của muôn người, lúc chết lại là quỷ không chồng, hồng
nhan bạc mệnh, cuối cùng đến nước này.)
http://reader.epubee.com/books/mobile/9d/9d3820ae2747b84cccd3933e747f858d/text00064.html
Sống làm vợ khắp người ta
Khéo thay thác xuống làm ma không chồng
(“Truyện
Kiều” 87 – 88)
Trong “Kim Vân
Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích, ghi rằng:
Nguyên
Tài nhân truyện: sinh tố vạn nhân thê, tử tố vô phu quỷ.
原才人傳: 生做萬人妻死做無夫鬼
(Nguyên truyện Tài nhân: sống làm vợ
muôn người, chết làm ma không chồng)
(Sài Gòn: nxb Sống Mới, 1960)
Xét: Trong
“Tư liệu Truyện Kiều - Bản Duy Minh Thị
1872” do GS Nguyễn Tài Cẩn phiên Nôm, câu 88 là:
HẠI thay NẰM xuống LÀ ma không chồng!
(Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, 2002)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 11/11/2020