LAI LỊCH CÁC TÊN GỌI CỦA TIẾT THẤT TỊCH
Thất tịch 七夕: Ngày mùng 7
tháng 7 gọi là “Thất Tả đản” 七姐诞, nhân hoạt động
bái tế vào buổi tối mùng 7 tháng 7 (buổi tối thời cổ gọi là “tịch” 夕), cho nên gọi là “Thất tịch” 七夕.
Song thất 双七: Ngày này và
tháng này đều là 7, cho nên có tên gọi như thế, cũng gọi là “Trùng thất” 重七, “Hương nhật” 香日.
Tục truyền vào tiết Thất tịch, Ngưu Lang 牛郎 Chức Nữ 织女 gặp
nhau, Chức Nữ trang điểm, thoa phấn thoa son nhiều đến nỗi hương thơm bay khắp
trời, cho nên có thên gọi như thế.
Tinh kì 星期: Hai ngôi sao
Ngưu Lang牛郎 và
Chức Nữ织女ở vào phương vị đặc biệt một năm mới có thể gặp nhau một
lần, cho nên gọi ngày hôm đó là “Tinh kì” 星期.
Khất xảo tiết
乞巧节: Tên gọi này có từ tập tục “khất xảo” 乞巧 (xin được khéo tay) ở “Thất Tả đản” 七姐诞. Mùng 7 tháng 7 là sinh nhật của Thất Tả, “khất xảo”
là một trong những tập tục trọng yếu của Thất Tả đản, cho nên gọi là “Khất xảo tiết” 乞巧节. Dân gian tương truyền, Thất Tả là người dệt vải khéo
nhất trên thiên giới. Ngày trước các cô gái hướng đến Thất Tả “khất xảo”, xin
cô truyền cho tay nghề khéo léo. Kì thực, gọi là “khất xảo” 乞巧 chẳng qua là “đấu xảo” 斗巧
(thi khéo tay).
Nữ tiết 女节: Tiết Thất tịch
lấy việc thiếu nữ sùng bái tiên cùng việc xin được khéo tay, thi khéo tay làm
hoạt động tiết tục chủ yếu, cho nên gọi là “Nữ tiết” 女节,
cũng gọi là “Nữ nhi tiết” 女儿节, “Thiếu nữ tiết” 少女节, đó là lễ tiết chuyên thuộc của thiếu nữ trong những
lễ tiết truyền thống của Trung Quốc. Vào đêm hôm đó, các cô gái trừ việc hướng
đến Chức Nữ “khất xảo” ra, còn cầu xin về hôn nhân. Trước đây, việc hôn nhân là
việc lớn cả đời quyết định hạnh phúc một
đời của các cô gái, cho nên, các cô gái si tình trên thế gian vào đêm đó hướng
đến tinh tú trên trời cầu khấn cho mình có được hạnh phúc mĩ mãn về hôn nhân.
Lan dạ 兰夜: Tháng 7 âm lịch
gọi là “Lan nguyệt” 兰月, cho nên Thất tịch cũng được gọi là “Lan dạ” 兰夜.
Ngưu công
Ngưu bà nhật 牛公牛婆日 (Ngày
Ông Ngâu bà Ngâu): Tại Việt Nam
Tiểu nhi tiết
小儿节: Nhân vì các tục như “khất xảo” 乞巧,
“khất văn” 乞文 đa
phần là do thiếu nữ, trẻ em, cho nên có tên gọi như thế.
Xuyên châm
tiết 穿针节: Nhân vì vào ngày này có tập tục “Xuyên châm” 穿针
(xâu kim), nên có tên gọi như thế.
Đạo đức lạp 道德腊: Trong Thiên Hoàng chí đạo thái thanh ngọc sách 天皇至道太清玉册
của Đạo giáo gọi ngày mùng 7 tháng 7 là
“Đạo đức lạp” 道德腊. Vào ngày này
Ngũ Đế gặp nhau tại Thất khí tố thiên 七炁素天ở phương tây.
Trung Quốc
Tình nhân tiết 中国情人节: Trải qua sự phát triển của lịch sử, Thất tịch được
phú cho truyền thuyết tình yêu mĩ lệ “Ngưu Lang Chức Nữ”. Nhân vì được phú cho
nội hàm tình yêu có liên quan, khiến ngày này trở thành ngày lễ tượng trưng cho
tình yêu, từ đó được cho là ngày lễ tiết truyền thống mang màu sắc lãng mạn của
Trung Quốc. Đương đại càng sản sinh hàm nghĩa văn hoá “Trung Quốc Tình nhân tiết”
中国情人节.
Chú của người
dịch
1- Thất Tả 七姐 (Chị Bảy): chỉ Chức Nữ 织女.
Chức Nữ xếp thứ 7 trong 7 tiên nữ cho nên gọi là Thất Tả. Vùng tam giác châu ở
Châu Giang 珠江 gọi
Thất tịch 七夕là “Thất Tả đản” 七姐诞 (sinh nhật chị
Bảy).
Huỳnh Chương Hưng
(Tiết Thất tịch năm Canh Tí)
Nguồn
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật