BÁN BỘ LUẬN NGỮ
半部论语
NỬA BỘ LUẬN NGỮ
Giải thích: Thời cổ, bộ Luận ngữ 论语rất được tôn sùng, người
ta cho rằng, nắm được một nửa bộ Luận ngữ
thì có thể trị lí thiên hạ. Thành ngữ này cường điệu tính trọng yếu của việc học
tập trứ tác kinh điển.
Xuất xứ: Tống . La Đại Kinh 罗大经: Hạc Lâm Ngọc Lộ 鹤林玉露.
Chính
trị gia nổi tiếng Triệu Phổ 赵普 thời Bắc Tống lúc trẻ tòng quân, đọc sách không nhiều. Sau
khi xuất nhậm Tể tướng, lúc xử lí công vụ thường nhân vì văn hoá thấp mà cảm thấy
lực bất tùng tâm. Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dận 赵匡胤 biết rõ cái gốc của Triệu Phổ
nên khuyên ông đọc sách. Thế là, Triệu Phổ mỗi khi lên triều xong về lại phủ liền
đóng cửa đọc sách. Chẳng bao lâu học vấn của ông đã có sự tiến triển, có tác dụng
tích cực đối với việc an định thiên hạ thời kì đầu triều Tống.
Sau
khi Tống Thái Tổ qua đời, em trai là Triệu Khuông Nghĩa 赵匡义 kế vị, sử xưng là Tống Thái
Tông. Triệu Phổ vẫn đảm nhậm chức Tể tướng. Có người nói với Tống Thái Tông rằng
Triệu Phổ bất học vô thuật, sách mà ông ta đọc chỉ là một bộ kinh điển Luận ngữ
của Nho gia mà thôi, làm Tể tướng rất không thoả đáng. Thái Tông không cho là
như thế, nói rằng:
-
Triệu Phổ đọc sách không nhiều, điều đó
ta vốn biết. Nhưng nói ông ta chỉ đọc một bộ “Luận ngữ” 论语, ta không tin.
Một
lần nọ, Tống Thái Tông nói chuyện cùng Triệu Phổ, Thái Tông hỏi rằng:
-
Có người nói khanh chỉ đọc mỗi một bộ “Luận
ngữ”, điều đó có đúng không?
Triệu
Phổ thành thực đáp rằng:
-
Những gì mà bình sinh thần biết, quả thực
là không ngoài bộ “Luận ngữ”. Trước đây thần dùng nửa bộ “Luận ngữ” để giúp
Thái Tổ bình định thiên hạ, hiện thần dùng nửa bộ “Luận ngữ” để giúp bệ hạ làm
cho thiên hạ được thái bình.
Về
sau Triệu Phổ tuổi cao sức yếu, từ chức Tể tướng. Chẳng bao lâu Triệu Phổ bệnh
và qua đời. Gia đình mở rương sách của ông, bên trong quả thực chỉ có một bộ Luận ngữ.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 31/8/2020
Nguyên tác Trung văn
BÁN BỘ LUẬN NGỮ
半部论语
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật