PHÁT QUẬT ÂN KHƯ
Năm thứ
24 – 25 niên hiệu Quang Tự 光绪 (1898 – 1899), thôn Tiểu Đồn 小屯
phía tây bắc huyện An Dương 安阳 Hà Nam 河南, đào được vô số yếm rùa, xương thú bên trên có khắc
văn tự cổ, nội dung đều là những ghi chép chiêm bốc của vương thất đời Chu,
nhân vì An Dương là kinh đô nhà Ân, nên những văn tự giáp cốt này được gọi là
văn tự Ân Khư 殷墟. Phát hiện này hoàn toàn là ngẫu nhiên; trước đó, có
thể đã được nông dân nơi đó phát hiện nhưng họ không chú ý, nhưng đến cuối thế
kỉ trước, có một người buôn cổ vật họ Phạm 范 ở huyện Duy 潍 đem những mảnh giáp cốt này chuyển đến Bắc Bình 北平, sau đó lại rơi vào tay Lưu Thiết Vân 刘铁云 –
tác giả quyển Lão tàn du kí 老残游记. Lưu thị tiếp
tục sưu tập đạt đến hơn ba bốn ngàn mảnh, cho ra đời thác bản in thành sách Thiết Vân tàng quy 铁云藏龟, mới dẫn đến
sự chú ý của người đời. Năm 1902, La Chấn Ngọc 罗振玉thấy
được quy cốt ở chỗ Lưu thị, cũng tiếp tục sưu tập, đồng thời dò biết được giáp
cốt xuất từ Tiểu Đồn, An Dương, liền phái người đến trực tiếp thu thập, đạt đến
hơn hai ba vạn mảnh. Thế là La Chấn Ngọc thác bản thành các sách Ân Khư thư khế thanh hoa 殷墟书契菁华, Thiết Vân tàng quy chi dư 铁云藏龟之馀, Ân Khư thư kế hậu biên 殷墟书契后边, tất cả đều
rất tinh mĩ. Năm 1916, La Chấn Ngọc đích thân đến Tiểu Đồn, ngoài văn tự giáp cốt
ra, còn chú ý sưu tập khí vật, tuy là dao đá, rìu đá tàn khuyết ông cũng rất
coi trọng. Kiến giải này của ông đã vượt qua các nhà nghiên cứu cổ vật trước
đó, có thể nói là tiên phong của khảo cổ học cận đại. Quyển Ân Khư cổ khí vật đố lục 殷墟古器物图录 của ông biên soạn, phụ thuyết một quyển rất được coi
trọng. Đến tháng 10 năm 1928 và tháng 4 năm sau, giáo sư Đổng Tác Tân 董作宾, Lí Tế 李济 lại có kế hoạch phát quật tại An Dương, thu hoạch thêm
hơn 300 mảnh bốc từ cùng ngọc khí, thạch khí, đào khí, đồng khí ... xuất bản An Dương phát quật báo cáo 安阳发掘报告, đồng thời
đem những tài liệu có được của Trung tâm nghiên cứu ngôn ngữ lịch sử thuộc Viện
nghiên cứu trung ương nghiên cứu tỉ mỉ. Từ đó, Ân Khư đã được khai quật với
nhãn quan khảo cổ học cận đại.
Huỳnh Chương Hưng
Quy
Nhơn 20/7/2020
Nguyên tác
ÂN KHƯ PHÁT QUẬT
殷墟发掘
Trong quyển
QUỐC HỌC THƯỜNG THỨC
国学常识
Tác giả: Tào Bá Hàn 曹伯韩
Bắc Kinh: Hoá học công nghiệp xuất bản xã, 2017
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật