积善祛殃 积财遗祸
积善之家, 必有余庆; 积不善之家, 必有余殃. 可知积善以遗子孙, 其谋甚远也. 贤而多财, 则损其志; 愚而多财, 则益其过. 可知积财以遗子孙, 其害无穷也.
(围炉夜话)
TÍCH THIỆN KHƯ ƯƠNG
TÍCH TÀI DI HOẠ
Tích thiện chi gia, tất hữu dư khánh;
tích bất thiện chi gia, tất hữu dư ương. Khả tri tích thiện dĩ di tử tôn, kì
mưu thậm viễn dã. Hiền nhi đa tài, tắc tổn kì chí; ngu nhi đa tài, tắc ích kì
quá. Khả tri tích tài dĩ di tử tôn, kì hại vô cùng dã.
(Vi lô dạ thoại)
TÍCH THIỆN TRỪ ĐƯỢC TAI ƯƠNG
TÍCH TIỀN TÀI ĐỂ LẠI TAI HOẠ
Phàm nhà
làm việc thiện, tất sẽ để lại phúc khánh cho con cháu; còn nhà làm những việc bất
thiện, sẽ để lại hoạ hại cho con cháu. Từ đó có thể biết, làm nhiều việc thiện
để lưu lại phúc cho con cháu, mới là mưu kế lâu dài. Hiền năng mà có nhiều tiền
tài, thì tiền tài đó khiến người ta chỉ biết say mê hưởng lạc, làm tổn hại ý
chí. Ngu si mà có nhiều tiền tài, thì tiền tài đó chỉ càng làm cho họ tăng thêm
nhiều lỗi lầm. Từ đó có thể biết, để tiền tài lại cho con cháu, bất luận là con
cháu hiền hay không hiền, đều là cái hại vô cùng.
Phân tích và
thưởng thức
Nếu
không từ nhân quả báo ứng để luận bàn hoạ phúc của con cháu, mà là nhìn từ lập
trường xã hội, phàm nhà mà làm nhiều việc thiện, tất sẽ được nhiều người cảm
kích, cho dù con cháu có gặp phải khó khăn, mọi người cũng vui lòng giúp đỡ.
Ngược lại, nhà mà làm nhiều việc xấu, người oán hận nhà đó tất cũng sẽ rất nhiều.
Trong tương lai khả năng tính con cháu họ gặp phải sự bức hại của người khác là
rất lớn, càng khỏi phải nói khi gặp khó khăn có người giúp đỡ. Kì thực, là phúc
là hại cũng dựa vào giáo dục. Nhà tích chứa điều thiện lấy điều thiện dạy con
cháu, con cháu tất nhiên chính trực, đạt được mong muốn của bản thân. Nhà tích
chứa điều ác, con cháu tất nhiên tà vạy, sự khuynh bại đương nhiên có thể biết
được.
Người
hiền năng mà có nhiều tiền tài rất dễ bị vật chất mê hoặc dẫn đến chỗ đam mê hưởng
lạc, khiến ý chí tiêu tan. Ngược lại, kẻ ngu muội mà có nhiều tiền tài càng dễ
làm những việc phi pháp, thậm chí nguy hiểm đến mọi người. Chẳng bằng ít tiền mới
không có “sức” phạm vào những sai lầm lớn. Từ đó có thể biết, để tài phú lại
cho con cháu, bất luận con cháu hiền hay không hiền đều là có hại, chẳng bằng để
lại “đức” cho con cháu, thiết tưởng đó mới là chu đáo.
Chú của người
dịch
Vi lô dạ thoại 围炉夜话: là một tác phẩm nổi tiếng đời Thanh, tác giả là
Vương Vĩnh Bân 王永彬. Vi lô dạ thoại
có 221 tắc, đề cập nhiều phương diện như đạo đức, tu thân, độc thư, an bần lạc
đạo, giáo tử, trung hiếu, cần kiệm … nêu rõ hàm nghĩa sâu xa: lập đức, lập
công, lập ngôn đều lấy “lập nghiệp” làm gốc.Vi
lô dạ thoại 围炉夜话cùng với Thái căn đàm 菜根谭, Tiểu song u kí 小窗幽记 được gọi chung là “xử thế tam đại kì thư”.
Vương Vĩnh
Bân 王永彬:
Vương
Vĩnh Bân tự Nghi Sơn 宜山, người đời gọi ông
là Nghi Sơn tiên sinh 宜山先生, con cháu đời sau
của họ Vương gọi ông là Nghi Sơn công 宜山公. Cuộc đời ông trải
qua 5 vương triều: Càn Long 乾隆, Gia Khánh 嘉庆, Đạo Quang 道光, Hàm Phong 咸丰, Đồng Trị 同治. Ông sinh ngày 23
tháng Giêng năm Nhâm Tí thời Càn Long, mất ngày 25 tháng Giêng năm Kỉ Tị thời Đồng
Trị, hưởng thọ 78 tuổi.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn
02/6/2020
Nguồn
VI LÔ DẠ THOẠI
围炉夜话
Tác giả: Vương Vĩnh Bân 王永彬
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật