QUAN VŨ NẠO XƯƠNG TRỊ VẾT THƯƠNG
Hoá Đà 华佗, tự Nguyên
Hoá 元化, người đất Tiều 谯 nước Bái 沛, y học gia
cuối thời Đông Hán. Hoá Đã yêu ghét rõ ràng, ông từng căm giận bọn cường hào
phong kiến làm những điều ác, đồng tình với nhân dân lao động bị bóc lột. Vì vậy,
ông thà bôn ba khắp nơi, giải thoát nỗi thống khổ về tật bệnh của nông dân chứ
không chịu làm quan. Ông không màng danh lợi, không ham phú quý, từng đem kinh
nghiệm trị liệu phong phú của mình chỉnh lí thành bộ trứ tác y thuật, tên là Thanh
nang kinh 青囊经, đáng tiếc hiện đã thất truyền.
Quan Vũ
关羽 khi
đánh Phàn Thành 樊城, bị tên độc bắn trúng cánh tay. Tướng sĩ lấy đầu mũi
tên ra xem, chất độc đã ngấm vào xương, khuyên Quan Vũ về Kinh Châu 荆州 trị
liệu, Quan Vũ quyết tâm công hạ Phàn Thành, không chịu lui.
Các tướng
sĩ thấy vết thương ngày càng nghiêm trọng, bèn sai người đi khắp nơi tìm danh
y. Có một người từ trên sông đi thuyền nhỏ đến trước trại, tự báo tên là Hoá
Đà, đến trị vết thương cho Quan Vũ.
Quan Vũ
hỏi Hoá Đà làm cách nào để trị vết thương, Hoá Đà bảo rằng:
- Tôi sợ ông lo sợ. Dựng một cây trụ, trên trụ
treo một chiếc vòng, cánh tay của ông để vào trong đó, dùng dây buộc chặt, sau
đó bịt mắt ông lại, tôi sẽ khai đao trị liệu cho ông.
Quan Vũ
cười bảo rằng:
- Không cần phải buộc.
Sau đó
sai dọn yến tiệc đãi Hoá Đà. Quan Vũ uống qua mấy chén rượu rồi cùng người khác
đánh cờ, đồng thời duỗi tay phải ra cho Hoá Đà, nói rằng:
- Tuỳ ý ông trị liệu, tôi không sợ đâu.
Hoá Đà
cắt lấy phần da thịt, dùng dao nạo xương, những người có mặt tại chỗ đều lấy
tay che mắt lại. Quan Vũ, vừa uống rượu,
vừa đánh cờ. Qua một lúc sau, máu chảy cả một chậu, chất độc trên xương nạo
xong, Quan Vũ đứng lên cười nói với chúng tướng rằng:
- Cánh tay ta giờ co duỗi như lúc trước. Hoá
Đà tiên sinh, ông quả thật là thần y!
Hoá Đà
bảo rằng:
- Tôi trước giờ hành nghề y, chưa thấy người
nào dũng cảm như tướng quân, tướng quân quả là thần nhân.
Phụ lục
Do bởi
Tào Tháo 曹操nghi ngờ, Hoá Đà bị Tào Tháo bắt giam vào đại lao. Hoá
Đà biết vào ngục lần này, rất khó được tự do, liền ở trong ngục viết ra bộ Thanh nang kinh 青囊经, đem những
kinh nghiệm chủ yếu của cả một đời trị liệu cho bách tính viết ra hết. Ngày nọ
viên ngục lại đến thăm, Hoá Đà lấy ra bộ Thanh
nang kinh nói với ngục lại rằng:
- Đây là tâm huyết của cả đời tôi, hi vọng ông
nhận cho, truyền lại cho hậu nhân.
Ngục lại
sợ hoạ liên luỵ đến thân, không dám nhận. Hoá Đà than dài, đành đốt bộ Thanh nang kinh. Ngục lại nhìn thấy lửa
bốc lên, vội chạy đến dập tắt. Nhưng Thanh
nang kinh đã bị thiêu hơn một nửa. Anh ta giậm chân hối hận mãi. Mấy ngày
sau, Hoá Đà qua đời, ngục lại rất đau buồn. Về sau ngục lại về quê nhà của
mình, chuyên tâm học ở Thanh nang kinh
bị tàn khuyết mà Hoá Đà để lại, sau mấy
năm, anh ta cũng trở thành một thầy thuốc nổi tiếng nơi đó.
Chú của người
dịch
1- Hoá Đà 华佗
Về chữ 华 có mấy bính âm như sau:
- huā (hoa) / huá (hoa) / huà (hoá)
Trong Hán điển 漢典, ở âm đọc huà
có ghi rằng:
1-
見華山 (华山) 條.
2- 姓:
如漢代有華佗
1- Xem điều Hoá sơn
2- Họ: như Hoá Đà đời Hán.
Và trong Khoái học
võng 快学网, ở âm đọc huà cũng ghi rằng:
1- 山名, 华山
2- 姓. 如: 华佗; 华扁 (古代名医华, 华佗扁鹊的并称)
1- Tên
núi, Hoá sơn.
2- Họ.
Như: Hoá Đà; Hoá Biển (gọi chung Hoá Đà và Biển Thước, hai vị danh y cổ đại)
Như vậy
華佗 (华佗) tên vị danh y thời Hán là Hoá Đà. Ta quen đọc là Hoa
Đà.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 26/6/2020
Nguyên tác Trung văn
QUAN VŨ QUÁT CỐT LIỆU THƯƠNG
关羽刮骨疗伤
Trong quyển
TRUNG QUỐC LỊCH SỬ CỐ SỰ (tập 3)
中国历史故事
Biên soạn: Sơ Dương Tả Tả 初阳姐姐
Trường Xuân: Cát Lâm văn sử xuất bản xã, 2015
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật