浮山 羭次山
又西百二十里, 曰浮山, 多盼木, 枳 (1) 叶而无伤, 木虫居之. 有草焉, 名曰薰草, 麻叶而方茎, 赤华而黑实, 臭如蘼芜, 佩之可以已疠.
又西七十里, 曰羭次之山, 漆水出焉, 北流注于渭. 其上多械橿, 其下多竹箭, 其阴多赤铜, 其阳多婴垣之玉. 有兽焉, 其状如禺而长臂, 善投, 其名曰嚣 (*). 有鸟焉, 其状如枭, 人面而一足, 曰橐 ..... (**),
东见下蛰, 服之不畏雷.
(山海经 - 西山经)
PHÙ
SƠN DU THỨ SƠN
Hựu tây bách nhị thập lí, viết Phù
sơn, đa phán mộc, chỉ (1) diệp nhi vô thương, mộc trùng cư chi. Hữu
thảo yên, danh viết Huân thảo, ma diệp nhi phương hành, xích hoa nhi hắc thực,
xú như mi vu, bội chi khả dĩ dĩ lệ.
Hựu tây thất thập lí, viết Du Thứ chi
sơn, Tất thuỷ xuất yên, bắc lưu chú vu Vị. Kì thượng đa giới cương, kì hạ đa
trúc tiễn, kì âm đa xích đồng, kì dương đa anh viên chi ngọc. Hữu thú yên, kì
trạng như ngu nhi trường tí, thiện đầu, kì danh viết Hiêu (*). Hữu
điểu yên, kì trạng như kiêu, nhân diện nhi nhất túc, viết Đố Phì (**),
đông hiện nhi hạ trập, phục chi bất uý lôi.
(Sơn
hải kinh – Tây sơn kinh)
PHÙ SƠN
DU THỨ SƠN
Lại hướng về phía tây 120 dặm, có Phù sơn, trên núi có nhiều cây phán,
lá giống lá cây chỉ mà không có gai, một số côn trùng kí sinh trên lá. Trong
núi có một loại cỏ, tên là Huân thảo, lá của nó cũng tương tự lá của cây đay,
cuống có hình vuông, hoa nở có sắc đỏ, trái có sắc đen, mùi vị của nó thơm như
loại mi vu, mang theo bên người có thể trị bệnh hủi.
Lại hướng
về phía tây 70 dặm, có Du Thứ sơn, sông Tất phát nguyên từ đây, sau đó chảy về
hướng bắc rồi đổ vào sông Vị. Trên núi có nhiều cây giới và cây cương, dưới núi
có nhiều trúc tiễn. Phía bắc của núi có nhiều đồng đỏ, phía nam của núi có nhiều
ngọc anh viên. Trong núi có dã thú, hình trạng giống loài khỉ vượn mà tay dài,
rất giỏi ném liệng. Loại thú này có tên là Hiêu. Trong núi có loài chim, hình
trạng như chim cú mèo, mặt giống mặt người, chỉ có một chân, tên của nó là Đố
Phì. Loại chim này mùa đông thì xuất hiện, mùa hạ thì ẩn đi. Đeo lông của nó
bên người sẽ không sợ sấm.
Chú của
nguyên tác
1- Chỉ 枳: cây chỉ, cũng gọi
là “câu quất” 枸橘, trên lá có gai thô.
Chú của người
dịch
*- Hiêu 嚣: Chữ này trong
nguyên tác gồm chữ 页 ở giữa, 2 bên là chữ 吕.
Trong “Khang Hi tự điển” ghi là “đồng 嚣”. Ở đây mượn chữ 嚣 để thay.
**- Đố Phì 橐 .... : Chữ “phì”
trong nguyên tác gồm chữ 非 (phi) ở trên và chữ 巴 (ba) ở dưới.
Trong “Khang Hi tự điển” có ghi:
“Quảng vận”, “Tập vận” tịnh PHÙ PHI thiết, âm PHÌ
“廣韻”, “集韻” 並符非切, 音肥
(Quảng
vận, Tập vận đều phiên thiết là PHÙ PHI, âm PHÌ)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 19/01/2020
Nguyên tác
PHÙ SƠN DU THỨ
SƠN
浮山 羭次山
Trong quyển
SƠN HẢI KINH
山海经
Tác giả: Lưu Hướng 刘向,
Lưu Hâm 刘歆 (Tây Hán)
Cáp nhĩ Tân: Bắc phương văn nghệ xuất bản xã, 2013
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật