VĂN TỰ NGỤC HAI ĐỜI MINH THANH
(kì cuối)
Văn tự ngục
đời Thanh
Văn tự
ngục đời Thanh so với đời Minh chỉ có hơn chứ không có kém. Khởi đầu từ Thánh Tổ
Khang Hi 康熙 hoàng
đế, thời Ung Chính 雍正phát triển thêm một bước, thời Càn Long 乾隆đạt đến cao trào. Văn tự ngục thời Càn Long phạm vi định
tội càng rộng, hơn nữa số lượng cũng nhiều gấp bội so với thời Khang Hi, Ung
Chính cộng lại. Văn tự ngục thời Càn Long chủ yếu phát sinh vào thời kì kiểm
tra giao nộp sách cấm. Sau năm Càn Long thứ 46, tuy thỉnh thoảng phát sinh,
nhưng việc xử trí tương đối nhẹ, từ đó dần dần tuyệt tích.
Án văn
tự ngục nổi tiếng thời Khang Hi bao gồm:
- Trang Đình Long 庄廷鑨với
án “Minh sử tập lược” 明史辑略.
- Đới Danh Thế 戴世名 với án “Nam Sơn
tập” 南山集.
- Phương Hiếu Tiêu 方孝标
với án “Điền Kiềm kỉ văn” 滇黔纪闻.
Thời
Ung Chính, án văn tự ngục chủ yếu bao gồm:
- Uông Cảnh Kì 汪景棋với
án “Tây chinh tuỳ bút” 西征随笔.
- Án Giang Tây khảo đề kí của Tra Tự Đình 查嗣庭.
- Trâu Nhữ Lỗ 邹汝鲁
với án “Hà thanh tụng” 河清颂.
- Lục Sinh Nam
- Án văn tự ngục của Tăng Tĩnh 曾静, Lữ Lưu Lương 吕留良.
Án văn
tự ngục thời Càn Long lên đến hơn 80 vụ, trọng án đến hơn 40 vụ, chủ yếu bao gồm:
- Án thơ văn của Khuất Đại Quân 屈大均.
- Án thơ văn phản nghịch của Vương Tuần 王珣.
- Lục Hiển Nhân 陆显仁 với án “Cách vật
quảng nghĩa” 格物广义.
- Hoà thượng Chiêm Quy 澹归 với án “Biến Hành
Đường tập” 遍行堂集.
- Thẩm Đức Tiềm 沈德潜 với án “Quốc
triều thi biệt tài tập” 国朝诗别裁集.
- Vương Tích Hầu 王锡侯 với án “Tự
quán” 字贯.
- Viên Kế Hàm 袁继咸 với án “Lục Liễu
Đường tập” 六柳堂集.
- Long Phụng Tường 龙凤祥 với án “Xạ
Hương sơn ấn tồn” 麝香山印存.
- Nhan Quý Hanh 颜季亨với
án “Cửu thập cửu đẳng” 九十九等. 驎
- Lí Lân 李驎với án “Cù Phong tập”
虬峰集.
- Phừng Vương Tôn 冯王孙 với án “Ngũ
kinh giản vịnh” 五经简咏.
- Thẩm Đại Thụ 沈大绶
với án “Thạc quả lục” 硕果录, “Giới thọ từ” 介寿辞.
- Thạch Trác Hoè 石卓槐
với án “Giới Phố tập” 介圃集.
- Chúc Đình Tranh 祝廷诤
với án “Độc Tam tự kinh” 读三字经.
- Vương Trọng Nho 王仲儒 với án “Tây
Trai tập” 西斋集.
- Lương Tam Xuyên 梁三川
với án “Kì oan lục” 奇冤录.
- Cao Trị Thanh 高治清
với án “Thương Lãng hương chí” 沧浪乡志.
- Đới Như Hoàng 戴如煌 với án “Thu hồng
cận thảo” 秋鸿近草.
- Ngô Văn Thế 吴文世
với án “Vân Thị thảo” 云氏草.
- Lưu Ngộ Kì 刘遇奇 với án “Thận Dư Đường
tập” 慎余堂集.
- Hạ Thế Thịnh 贺世盛 với án “Đốc quốc
sách” 笃国策.
- Từ Thuật Quỳ 徐述夔 với án “Nhất trụ
lâu thi” 一柱楼诗.
(hết)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 07/12/2019
Nguồn
LỊCH TRIỂU HOÀNG CUNG BẢO TỊCH
历朝皇宫宝籍
Tác giả: Hướng Tư 向斯
Bắc Kinh: Trung Quốc Văn sử xuất bản xã, 2002.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật