VĂN TỰ NGỤC HAI ĐỜI MINH THANH
(kì 2)
Thời Hồng
Vũ 洪,武 những văn ngục trong
văn tự phạm huý bị giết bao gồm:
- Huấn đạo Phủ học Bắc Bình 北平 Triệu Bá Ninh 赵伯宁, viết Vạn thọ
biểu 万寿表 cho Đô ti có cụm
“thuỳ tử tôn tác tắc” 垂子孙作则.
- Giáo thụ Phủ học Chiết Giang 浙江Lâm Nguyên Lượng 林元亮,
viết Tạ tăng bổng biểu 谢增俸表 thay cho Hải
Môn Vệ 海门卫 có cụm
“tác tắc thuỳ hiến” 作则垂宪.
- Học chính Phong Châu 沣州Mạnh
Thanh 孟清 với Hạ Đông chí
biểu 贺冬至表, có từ “Thánh đức tác tắc” 圣德 作则.
- Huấn đạo Học phủ Phúc Châu 福州 Lâm Bá Cảnh 林伯璟 viết
cho Án sát sứ Đông chí biểu 贺冬至表, có cụm từ
“nghi tắc thiên hạ” 仪则天下.
- Huấn đạo Phủ học Quế Lâm 桂林 Tưởng Chất 蒋质 với Chính đán hạ
biểu 正旦贺表, có từ “kiến trung tác tắc” 建中作则.
- Huấn đạo Học phủ Thường Châu 常州 Tưởng
Trấn 蒋镇 với Chính đán hạ
biểu 正旦贺表 có “duệ tính sinh tri” 睿性生知.
- Huấn đạo Phủ học Hoài Khánh 怀庆 Lữ Duệ 吕睿 với Tạ tứ mã biểu
谢赐马表 có cụm từ “dao
chiêm đế phi” 遥瞻帝扉.
- Giáo dụ Huyện học Tường Phù 祥符 Giả Chứ 贾翥với Chính đán hạ
biểu 正旦贺表 có “thủ pháp tượng Nguỵ” 取法象魏.
Chu
Nguyên Chương đem những chữ “tắc” 则 đọc thành “tặc” 贼,
“sinh” 生 đọc thành “tăng” 僧,
“đế phi” 帝扉 xem
thành “đế phi” 帝非 (đế vương sai trái), “thủ pháp” 取法 xem thành “khứ pháp” 去法 (bỏ pháp luật),
nhất loạt xử tử các tác giả bài biểu.
- Huấn đạo Bạc Châu 亳州 Lâm Vân 林云 viết
cho Bạc Châu bài Tạ Đông cung tứ yến tiên
谢东宫赐宴笺 có cụm “thức quân phụ dĩ ban tước lộc” 式君父以班爵禄, Chu Nguyên Chương cho rằng “thức quân phụ” 式君父chính là “thất quân phụ” 失君父,
là lời mắng chửi bất kính.
- Giáo dụ huyện Uý Thị 尉氏
Hứa Nguyên 许元 với Vạn thọ hạ biểu 万寿贺表 có câu “thể
càn pháp khôn, tảo sức thái bình” 体乾法坤, 藻饰太平, Chu Nguyên Chương cảm thấy từ “pháp khôn” 法坤 chính
là “phát khôn” 发髡 (đầu trọc), “tảo sức thái bình” 藻饰太平 chính là “tảo thất thái bình” 早失太平 (sớm mất thái bình), làm sao có thể được.
- Huấn đạo phủ Đức An 德安 Ngô Hiến 吴宪 với Hạ lập thái tôn biểu 贺立太孙表, có câu
“thiên hạ hữu đạo, vọng bái thanh môn” 天下有道, 望拜青门, Chu Nguyên Chương cho rằng “hữu đạo” 有道 tức “hữu đạo” 有盗 (có trộm cắp),
“thanh môn” 青门 tức “thượng miếu” 尚庙.
Thế là
Lâm Vân林云, Hứa Nguyên许元, Ngô Hiến吴宪đều bị xử trảm.
- Trong Hạ vạn
tuế biểu 贺万岁表 của Huấn đạo
Châu học Trần Châu 陈州 có cụm
“thọ vực thiên thu” 寿域千秋, Chu Nguyên Chương nghiềm ngẫm rất lâu, đọc không ra
kiểu nào, kết quả vẫn giết chết Huấn đạo. (1)
- Còn Giáo dụ huyện Tượng Sơn 象山 Tưởng Cảnh Cao 蒋景高, giáo thụ Phủ học Hàng Châu 杭州 Từ Nhất Quỳ 徐一夔 cũng
vì văn tự phạm huý mà bị giết.
Chu
Nguyên Chương khi đọc bài biểu chúc mừng của Từ Nhất Quỳ dâng lên có câu: “Quang thiên chi hạ, thiên
sinh thánh nhân, vi thế tác tắc” 光天之下, 天生圣人, 为世作则 đã không ngăn được giận dữ, nói rằng: “sinh” 生 là
“tăng” 僧, mắng ta đã làm hoà thượng; “quang” 光 là
“thế phát” 薙发 (cắt tóc),
nói ta là tên trọc; “tắc” 则 cận âm với “tặc” 贼 , mắng ta từng
làm qua giặc! quan Lễ bộ trong không khí hung hiểm điên cuồng sát lục của ngục án văn tự sợ đến mức không biết phải làm
sao, đành tấu thỉnh Chu Nguyên Chương giáng xuống một đạo biểu thức tiêu chuẩn,
để thần dân tuân thủ tránh được phạm vào điều huý (2). Năm Hồng Vũ
thứ 29, Chu Nguyên Chương mệnh cho Hàn lâm học sĩ Lưu Tam Ngô 刘三吾, Tả Xuân phường Thạch Tán Thiện 石赞善, Vương Tuấn Hoa 王俊华 soạn biểu thức
chức mừng tạ ơn, ban hành các ti (3). Văn tự ngục mới tạm cáo chung.
Chu
Nguyên Chương từ cấm kị cá nhân dần mở rộng ra, định ra nhiều khu vực cấm cho
thần dân thiên hạ. Năm Hồng Vũ 洪武thứ 3, cấm thần dân
khi đặt tên dùng các chữ: thiên 天, quốc 国, quân 君, thần 臣, thánh 圣, thần 神, nghiêu 尧, thuấn 舜, vũ 禹, thang 汤, văn 文, vũ 武, chu 周, tần 秦, hán 汉, tấn 晋.
Năm thứ
26, công cáo, cáo thị cấm dùng các tự cú: thái tổ 太祖,
thánh tôn 圣孙, long tôn 龙孙, hoàng tôn 黄孙, vương tôn 王孙, thái thúc 太叔, thái huynh 太兄, thái đệ 太弟, thái sư 太师, thái phó 太傅, thái bảo 太保, đại phu 大夫, đãi chiếu 待诏, bác sĩ 博士, thái y 太医, thái giám 太监, đại quan 大官, lang trung 郎中.
Ai vi
phạm sẽ bị trọng hình (4). Văn tự ngục trước và sau thời Hồng Vũ lâu
đến 13 năm, nhiều văn sĩ đã vì hoạ mà bị giết... (còn tiếp)
Chú của
nguyên tác
1- “Nhị thập nhị sử Trát kí . Quyển tam thập nhị” 二十二史札记 . 卷三十二
2- “Tiễn thắng dã văn” 翦胜野闻
3- “Minh Thái Tổ thực lục . Quyển nhị bách tứ thập lục”
明太祖实录 . 卷二百四十六
4- “Khách toạ chuế ngữ . Quyển thập” 客座赘语 . 卷十
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 06/12/2019
Nguồn
LỊCH TRIỂU HOÀNG CUNG BẢO TỊCH
历朝皇宫宝籍
Tác giả: Hướng Tư 向斯
Bắc Kinh: Trung Quốc Văn sử xuất bản xã, 2002.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật