Dịch thuật: "A đầu" thời cổ chỉ bé gái hay chỉ a hoàn

“A ĐẦU” THỜI CỔ CHỈ BÉ GÁI HAY CHỈ A HOÀN

          Thời cổ, từ “a đầu” 丫头không phải gọi ai cũng gọi.

          Vương Dương 王洋đời Tống trong bài thơ Đại Dương đạo trung đề A Đầu nham 大阳道中题丫头岩  ⁽¹⁾ có viết:

Bất vị thử châu vô mĩ diễm

 Chỉ hiềm danh tự thái thô sơ

不谓此州无美艳

只嫌名字太粗疏

(Không phải là nói, đó không phải là cảnh đẹp ở châu này

Chỉ hiềm một điều là tên gọi quá thô sơ)

Vương Dương tự chú rằng, nơi đất Ngô, gọi tì nữ là a đầu.

          Tương truyền, phụ nữ vùng Ngô Việt 吴越 có bí quyết dưỡng tóc làm cho tóc mượt – hàng năm vào lúc Trừ tịch 除夕, các cô gái bắt nuôi một con quạ (ô nha 乌鸦), hàng ngày vào lúc sáng sớm, các cô dùng lược gỗ chải lông cho chúng, miệng đọc thầm những lời hi vọng làm cho đầu tóc của mình đẹp. Thế là, mọi người bèn gọi các cô gái nơi ấy là “nha đầu” 鸦头.

          Theo sử sách ghi chép, a hoàn 丫鬟 thời cổ thường đem tóc buộc chùm rủ xuống, kiểu tóc này sẽ là bím tóc rất dài thả ở phía sau, nhìn rất giống hình dạng chữ 丫 (a), thế là từ “a đầu” 丫头 dùng thay cho “nha đầu” 鸦头. Từ đó mà thấy, từ “a đầu” 丫头 xác thực là mang ý nghĩa chỉ “a hoàn” 丫鬟.

          Từ trong một số tác phẩm văn học, chúng ta phát hiện, nhiều lúc các cô gái mà được mọi người gọi là “a đầu” hoàn toàn không phải là a hoàn. Thời cổ, các bé gái trước lúc trưởng thành, kiểu tóc đa phần là kiểu tóc thiếu nữ, nhìn chung là trên đầu có 2 búi “kế” 髻 đối xứng, nhìn giống như chữ 丫 (a), các bé gái có kiểu tóc này, là những bé gái chưa làm lễ cài “kê” 笄. Cho nên gọi đó là “a đầu”. Cách xưng hô này hàm ý bày tỏ lòng yêu thương của bậc trưởng bối đối với vãn bối.

          Do đó dẫn đến ý nghĩa, cho dù bé gái đã trưởng thành, cha mẹ vẫn gọi là “a đầu”. Thế là, những người có mối quan hệ tốt đều gọi các cô gái như thế. Hiện tại gọi “a đầu” đã không còn có ý nghĩa “a hoàn” nữa.

Chú của người dịch

1- Theo một số tư liệu, tiêu đề của bài thơ là Dặc Dương đạo trung đề A Đầu nham 弋阳道中题丫头岩. Bài thơ có 4 câu:

Chiêu Quân thôn lí thiên niên hận

Thần Nữ phong tiền nhất mộng thành

Bất vị thử châu vô mĩ diễm

Chỉ hiềm danh tự thái thô sinh

昭君村里千年恨

神女峰前一梦成

不谓此州无美艳

只嫌名字太粗生

(Như Chiêu Quân ngàn năm ôm hận ở trong thôn

Như Thần Nữ trước núi mơ qua một giấc mộng

Không phải là nói, đó không phải là cảnh đẹp ở châu này

Chỉ hiềm một điều là tên gọi quá thô sơ)

http://www.gyboli.com/gushi/173531.html

                                                               Huỳnh Chương Hưng

                                                               Quy Nhơn 30/8/2019

Nguyên tác Trung văn

Trong quyển

THÚ VỊ VĂN HOÁ TRI THỨC ĐẠI TOÀN

趣味文化知识大全

Thanh Thạch 青石 biên soạn

Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã, 2013