THỦ CANH THÂN, PHỤC THỰC VÀ TỊCH CỐC
Thủ Canh
Thân 守庚申
Đạo
giáo cho rằng trong thân thể con người có thượng, trung, hạ “tam thi” 三尸 (hoặc gọi là “tam trùng” 三虫,
“tam bành” 三彭).
Thượng
thi tên là Bành Cứ 彭倨, ở trong đầu; trung thi tên là Bành Chất 彭质, ở trong bụng; hạ thi tên là Bành Kiểu 彭矫, ở dưới chân. Tam
thi có thể khiến con người sinh bệnh, đồng thời chuyên ghi lại tội lỗi và cái
ác của con người, mỗi khi đến ngày Canh Thân 庚申 lúc con người
ngủ say, tam thi rời khỏi thân thể, “trên bạch với Thiên tào, dưới tâu với địa
phủ, báo cáo về tội trạng của con người, thuật lại cái ác của con người, thần
tư mệnh căn cứ lời tấu của tam thi mà giảm tuổi thọ của họ. Nếu vào ngày đó con
người không ngủ, tam thi sẽ không thể rời khỏi thân thể để đi cáo trạng. Cho
nên, ngày trước mỗi khi gặp ngày Canh Thân, một số người trai giới không ngủ,
khiến tam thi không thể lên trời xuống đất để báo cáo lỗi lầm của mình, đó gọi
là “thủ Canh Thân” 守庚申.
Phục thực 服食
Phục thực
cũng gọi là “phục nhĩ” 服饵 là phương pháp thông qua uống dược vật (khoáng vật chất
cùng thảo mộc dược) để cầu trường sinh. Phục thực bắt nguồn từ phương sĩ thời
Chiến Quốc. Tề Uy Vương 齐威王, Yên Chiêu Vương 燕昭王, Tần Thuỷ Hoàng 秦始皇,
Hán Vũ Đế 汉武帝 đều
từng vì phục thực mà sai phương sĩ ra biển lên núi tìm tiên dược, trong đó Hán
Vũ Đế còn mời phương sĩ nhập cung để luyện đan dược. Thời Nguỵ Tấn, phong khí
phục dược thịnh hành, Hà Án 何晏, Kê Khang 嵇康 đều
từng phục hàn thực tán, phục thực các loại thảo mộc dược khác càng nhiều. Phục
thực đã thúc đẩy sự phát triển thuật ngoại đan. Cuối đời Đường về sau, phong
khí phục thực dần suy, thuật ngoại đan cũng đi đến chỗ suy yếu, nhưng một số dược
phương phục thực vẫn được các y gia coi trọng.
Tịch cốc 辟谷
Tịch cốc
cũng gọi là “đoạn cốc” 断谷, “hưu lương” 休粮, “tuyệt lạp” 绝粒,
là phương pháp tu luyện không ăn ngũ cốc tạp lương, thực vật thường ngày như thịt
trứng rau quả. Đạo giáo cho rằng, người ăn rau thì giỏi chạy nhưng ngu, người
ăn thịt thì sức nhiều nhưng sợ, người ăn ngũ cốc thì trí nhưng không thọ, chỉ
có người ăn khí là thần minh bất tử. Cho nên, Đạo giáo cho rằng, chỉ có tịch cốc
mới có thể khiến trong ruột không có tạp cặn, phụ thêm vào thực khí nữa thì có
thể đạt đến thần minh bất tử mà thành tiên.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 31/7/2019
Nguồn
ĐẠO GIÁO THƯỜNG THỨC ĐÁP VẤN
道教常识答问
Tác giả: Khanh Hi Thái 卿希泰
Vương Chí Trung 王志忠
Đường Đại Triều 唐大潮
Giang Tô cổ tịch xuất bản xã, 1996
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật