NHÂN
VI ĐAO TRỞ, NGÃ VI NGƯ NHỤC
人为刀俎, 我为鱼肉
NGƯỜI TA LÀ DAO THỚT, CHÚNG TA LÀ CÁ THỊT
Giải
thích:
ví với việc tuỳ ý chặt cắt
Xuất xứ: Hán . Tư Mã Thiên 司马迁:
Sử kí – Hạng Vũ bản kỉ 史记
- 项羽本纪
Lúc
Sở Hán tương tranh, Hạng Vũ 项羽 tại Hồng Môn 鸿门ở ngoài thành Hàm Dương 咸阳 bày yến tiệc chiêu đãi Lưu Bang
刘邦, Phạm Tăng 范增 thừa cơ muốn giết chết Lưu Bang
để tiêu trừ kẻ địch hùng mạnh. Trong buổi tiệc, Phạm Tăng từng ba lần dùng ngọc bội
ra tín hiệu cho Hạng Vũ, Hạng Vũ luôn do dự không quyết. Phạm Tăng đành mời người
em họ của Hạng Vũ là Hạng Trang 项庄 đến, bảo anh ta mượn cơ hội múa kiếm để giết Lưu Bang. Ý đồ
của Hạng Trang bị Trương Lương 张良 thấy rõ, Trương Lương vội tìm Phàn Khoái 樊哙đến bảo vệ Lưu Bang.
Lưu
Bang nhìn thấy trong bữa tiệc đầy sát khí, bèn mượn cơ hội ra nhà xí rồi trốn
khỏi quân trướng, Phàn Khoái cũng đi theo.
Lưu
Bang bất an nói với Phàn Khoái:
-
Chúng ta không từ biệt Hạng Vũ mà đã bỏ
đi, như vậy có được không?
Phàn
Khoái lòng như lửa đốt, nói rằng:
-
Đến lúc này mà còn nói như thế sao, làm
việc lớn không câu nệ đến tiểu tiết, luận lễ lớn bất tất phải so đo khiêm nhường
việc nhỏ. Nay họ là dao thớt, chúng ta là cá thịt, còn cáo từ cái gì nữa.
Sự
việc sau đó do Trương Lương giải quyết.
Đương
thời doanh trại của quân đội Lưu Bang tại Bá Thượng 霸上, cách Hồng Môn 40 dặm đường.
Lưu Bang không dám ngồi xe, chỉ cưỡi lên một con ngựa, Phàn Khoái 樊哙, Hạ Hầu Anh 夏侯婴cầm kiếm cầm thuẫn chạy bộ, từ
đường nhỏ vùng núi theo đường tắt chạy nhanh, chẳng mấy chốc về tới doanh trại.
Trương
Lương tính toán Lưu Bang đã thoát hiểm an toàn, liền ung dung tự nhiên tiến vào
quân trướng, khách sáo nói với Hạng Vũ:
-
Chúa của tôi là Bái Công không đương nổi
mấy li rượu, đã về lại doanh trại, không thể gặp mặt tạ từ, sai tôi dâng lên đại
vương một đôi bạch bích, dâng lên tướng quân Phạm Tăng một đôi ngọc đấu.
Hạng
Vũ liền hỏi:
-
Bái Công giờ ở nơi đâu?
Trương
Lương cười đáp rằng:
-
Hiện tại đã về đến quân doanh rồi.
Lưu
bang chuyển nguy thành an, về sau cuối cùng đánh bại Hạng Vũ, kiến lập triều
Hán.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 13/7/2019
Nguyên tác Trung văn
NHÂN VI ĐAO TRỞ, NGÃ
VI NGƯ NHỤC
人为刀俎,
我为鱼肉
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật