LƯU BANG ƯỚC PHÁP HẠNG VŨ PHÂN PHONG
Hai phương châm sách lược khác nhau
(tiếp theo)
Tháng 11 năm 206 trước công nguyên (1), Hạng Vũ tiến đến Hàm Cốc quan, lệnh
cho Kình Bố 黥布 phá
quan mà vào. Tiếp đó, lại tiến quân đến đất Hí 戏 (nay là phía
đông bắc huyện Lâm Đồng 临潼 Thiểm Tây 陕西), đóng 40 vạn binh ở Hồng Môn 鸿门 (nay
là phía đông bắc huyện Lâm Đồng 临潼 Thiểm Tây 陕西). Lưu Bang đem 10 vạn binh lực trấn giữ Bá Thượng 霸上, quân hai bên hình thành cục diện đối đầu.
Lúc bấy
giờ, mưu thần của Hạng Vũ là Phạm Tăng 范增nói
với Hạng Vũ: Nay Lưu Bang vào quan trung, đã không lấy tài vật, cũng không gần
nữ sắc, người đó chí hướng không phải là
nhỏ. Phạm Tăng khuyên Hạng Vũ nên cấp tốc tiêu diệt Lưu bang, không nên để mất
thời cơ. Lúc đó, Lưu Bang về quân sự ở vào thế yếu, để tránh quyết chiến với Hạng
Vũ, Trương Lương khuyên Lưu Bang đích thân đến Hồng Môn cầu hoà với Hạng Vũ. Lần
đó trong bữa tiệc tại Hồng Môn, Phạm Tăng mấy lần ngầm bảo Hạng Vũ thích sát
Lưu Bang, nhưng Hạng Vũ chần chừ không ra tay. Thế là, Phạm Tăng lại bày kế cho
Hạng Trang 项庄 múa kiếm giúp vui, ý đồ là thừa cơ giết chết Lưu
Bang. Trong lúc nguy cấp, Phàn Khoái được tin, lập tức mang kiếm cầm thuẫn xông
vào quân môn, khiến âm mưu của Phạm Tăng chưa thể thực hiện. Lưu Bang thừa cơ
mượn cớ lui khỏi bữa tiệc, cùng Phàn Khoái chạy về Bá Thượng, chỉ để Trương
Lương tại chỗ ứng phó. Hạng Vũ do dự không quyết, Lưu Bang cuối cùng thoát hiểm.
Mấy
ngày sau, Hạng Vũ dẫn quân tiến vào Hàm Dương, giết Tần Vương Tử Anh 子婴, quật mộ Tần Thuỷ Hoàng, lại phóng hoả đốt cung thất
triều Tần, đến nỗi lửa lớn 3 tháng không tắt, báu vật đều bị hạo kiếp không
còn.
Hạng Vũ
tự thị công cao, muốn làm chủ tể thiên hạ, bèn phái người hướng đến Sở Hoài
Vương thỉnh thị. Sở Hoài Vương kiên trì “như ước” 如约,
tức “người nào vào quan trung trước sẽ làm vương”, xúc nộ Hạng Vũ. Thế là, Hạng
Vũ tôn Sở Hoài Vương làm “nghĩa đế” 义帝, đưa ông ta đến
Giang Nam, lập đô ở huyện Xâm 郴 (nay là huyện Xâm 郴 Hồ Nam 湖南).
Tháng 2
năm 206 trước công nguyên, Hạng Vũ xưng đế, mọi việc sắp xếp xong xuôi, tự khoe
mình là “người diệt Tần định thiên hạ”, thực hiện cắt đất phân phong. Hạng Vũ tự
lập mình làm Tây Sở Bá Vương 西楚霸王, lấy 9 quận Lương
梁, Sở 楚 làm lãnh địa của mình, lập đô ở Bành Thành 彭城 (nay
là Từ Châu 徐州 Giang Tô 江苏), vượt lên trên các
chư hầu vương khác.
Đồng thời
với đó, Hạng Vũ phân phong 18 chư hầu vương, phân vương các nơi. Đầu tiên Hạng
Vũ xé bỏ điều ước giữa Sở Hoài Vương và chư tướng, không để Lưu Bang chiếm hữu
quan trung, mà đổi phong Lưu Bang làm Hán Vương 汉王,
cho thống hạt vùng Ba 巴, Thục 蜀, Hán Trung 汉中, đóng đô ở Nam Trịnh
南郑 (nay
là Hán Trung汉中 Thiểm Tây 陕西). Lại đem khu vực
quan trung chia 3, lập hàng tướng triều Tần là Chương Hàm 章邯làm Ung Vương 雍王,
thống hạt phía tây Hàm Dương, đóng đô tại Phế Khâu 废丘(nay
là phía nam Hưng Bình 兴平Thiểm Tây陕西); lập Trường Sa Vương Tư Mã Hân 长沙王司马欣 làm Tắc Vương 塞王,
thống hạt phía đông Hàm Dương đến Hoàng hà, đóng đô tại Lịch Dương 栎阳 (nay
là phía đông nam Phú Bình 富平Thiểm Tây 陕西); lập Đô uý triều Tần là Đổng Ế 董翳 làm
Địch Vương 翟王, thống hạt Thượng Quận 上郡,
đóng đô tại Cao Nô 高奴 (nay
là phía bắc Diên An 延安Thiểm Tây 陕西). Ba người phân
vương ở quan trung, xưng là “Tam Tần” 三秦, để tiện cho việc
ngăn Lưu Bang tiến về phía đông.
Ngoài
ra, lập Nguỵ Vương Báo 魏王豹 làm Tây Nguỵ Vương 西魏王,
thống hạt Hà Đông 河东, đóng đô tại Bình Dương 平阳 (nay là phía
tây nam Lâm Phần 临汾 Sơn
Tây 山西), lập Thân Dương 申阳 làm Hà Nam
Vương 河南王, thống hạt bộ phận Hà Nam 河南 (vùng Tam Xuyên
quận 三川郡), đóng đô tại Lạc Dương 洛阳 (nay là phía
đông Lạc Dương洛阳 Hà Nam 河南); Hàn Vương Thành 韩王成 phong
hiệu không thay đổi, thống hạt khu vực nguyên là bộ phận của nước Hàn, đóng đô
tại Dương Địch 阳翟 (nay
là huyện Vũ 禹 Hà
Nam河南); lập Tư Mã Ngang 司马卬 làm Ân Vương 殷王, thống hạt Hà Nội 河内,
đóng đô tại Triều Ca 朝歌 (nay là huyện Kì 淇 Hà Nam 河南); dời Triệu Vương Yết 赵王歇 làm Đại Vương 代王 (nay
là phía bắc Sơn Tây 山西); lập Trương Nhĩ 张耳 làm Thường Sơn
Vương 常山王, thống hạt vùng đất nguyên là nước Triệu, đóng đô tại
Tương Quốc 襄国 (nay
là phụ cận Hình Đài 邢台 Hà Bắc
河北); lập Anh Bố 英布 làm Cửu Giang
Vương 九江王 (nay
là vùng An Huy 安徽, Giang Tây 江西), đóng đô tại huyện
Lục 六 (nay
là phía bắc Lục An 六安 An
Huy 安徽); lập Ngô Nhuế 吴芮 làm Hành Sơn
Vương 衡山王, (nay là vùng Hà Nam河南,
An Huy安徽, Hồ Bắc 湖北), đóng đô tại huyện
Chu 邾 (nay
là phía bắc Hoàng Cương 黄冈 Hồ Bắc湖北); lập Cung Ngao 共敖 làm
Lâm Giang Vương 临江王 (nay
là vùng Hồ Bắc 湖北), đóng đô tại Giang Lăng 江陵
(nay là Giang Lăng江陵 Hồ Bắc 湖北); dời Yên Vương Hàn
Quảng 燕王韩广 làm
Liêu Đông Vương 辽东王, đóng đô tại Vô Chung 无终 (nay là huyện Kế
蓟 Hà Bắc
河北); lập Tang Đồ 臧荼 làm Yên Vương 燕王, đóng đô tại huyện Kế 蓟 (nay là thành
phố Bắc Kinh 北京); dời Tề Vương Điền Thị 齐王田市 làm Giao Đông
Vương 胶东王, đóng đô tại Tức Mặc 即墨 (nay là phía
đông nam Bình Độ 平度 Sơn
Đông 山东); lập Điền Đô 田都làm
Tề Vương 齐王, đóng đô tại Lâm Tri 临淄 (nay là phía bắc
Lâm Tri临淄 Sơn Đông 山东); lập Điền An 田安 làm
Tế Bắc Vương 济北王, đóng đô tại Bác Dương 博阳 (nay là phía
đông nam Thái An 泰安 Sơn
Đông山东).
Hạng Vũ
phân phong đại công cáo thành, cho rằng từ đó có thể kê gối cao mà an giấc, bèn
trở về Bành Thành. Nhưng việc làm của ông đã dẫn đến sự bất mãn của một số chư
hầu vương. Một trận chiến giữa các chư hầu bắt đầu trở lại. (hết)
Chú của
nguyên tác
1- Sau khi Tần diệt vong cho đến thời Hán Vũ Đế vẫn
dùng lịch nhà Tần, lấy tháng 10 làm đầu: năm Thái Sơ 太初 nguyên niên đời
Vũ Đế, bắt đầu đổi sang lịch nhà Hán, tức lịch Thái Sơ, theo lịch nhà Hạ, lấy
tháng Giêng làm đầu.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 02/4/2019
Nguyên tác Trung văn
LƯU BANG ƯỚC PHÁP
HẠNG VŨ PHÂN PHONG
刘邦约法 项羽分封
Trong quyển
TẦN HÁN SỬ THOẠI
秦汉史话
Tác giả: Phan Quốc Cơ 潘国基
Bắc Kinh: Trung Quốc quốc tế quảng bá xuất bản xã,
2007
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật