NƯỚC SỞ DÙNG TRÍ ĐẨY
LUI LIÊN QUÂN
Năm
656 trước công nguyên, liên quân 8 nước Tề, Tống, Trần, Vệ, Trịnh, Hứa, Tào, Lỗ
mượn cớ thảo phạt nước Thái, đã đồn binh tại biên giới nước Sở.
Sở
Thành Vương 楚成王
thấy trận thức quân
đội trung nguyên lớn mạnh, không dám khinh suất ứng chiến, bèn phái Đại phu Khuất
Hoàn 屈完đi
nghinh địch. Khuất Hoàn đến doanh trại nước Tề, sau khi gặp Tề Hoàn Công 齐桓公đã nói rằng:
-
Quả quân của thần được biết đại quân quý
quốc muốn đến tệ quốc, nên bảo thần đến thỉnh giáo ngài. Quốc thổ hai nước Tề Sở
xa cách, Tề ở biển bắc, Sở ở biển nam, không biết quý quân đem binh đến quốc thổ
chúng tôi có việc gì?
Tề
Hoàn Công không đáp lại, Quản Trọng 管仲đáp thay rằng:
-
Trước đây, Thiệu Khang Công 召康公phụng mệnh Chu
thiên tử, từng
nói
với tổ tiên chúng tôi là Thái Công 太公rằng,
‘ngũ hầu cửu bá, người nào mà không tuân theo vương mệnh thì ông có thể thảo phạt.’
Nay nước Sở của ông không tiến cống tế tự Chu Vương nên phải chịu thảo phạt. Vả
lại, Chu Chiêu Vương 周昭王 nam chinh, mất tại Hán thuỷ 汉水, cũng có liên
quan đến nước Sở các ông. Chúng tôi đến để trách vấn chuyện này.
Khuất
Hoàn nghe những lời của Quản Trọng, bèn nói:
-
Không triều cống, đó là do bởi vương thất
suy yếu, chư hầu trong thiên hạ đều như thế, không phải chỉ có một mình nước Sở.
Không cống tế tự, quả thực là chúng tôi không phải, quả quân chúng tôi đã biết
sai. Còn như Chiêu Vương nam chinh mà không trở về, tốt nhất ông nên trách vấn
Hán thuỷ! Không liên quan gì đến nước Sở chúng tôi.
Tề
Hoàn Công nghe khẩu khí Khuất Hoàn cứng rắn, cảm thấy nước Sở đã có sự chuẩn bị,
bèn bảo quân đội đóng quân tại đất Hình 陉.
Quân
đội hai bên từ mùa xuân giằng co đến mùa hạ, song phương đều án binh bất động
không xuất chiến. Đến mùa hạ, Sở Thành Vương phái Khuất Hoàn một lần nữa đến
quân Tề giảng hoà. Tề Hoàn Công cho liên quân 8 nước lui 30 dặm đến Thiệu Lăng 召陵 để quan sát thành ý giảng hoà của
nước Sở. Hôm đó, Khuất Hoàn chở 8 xe vàng lụa đến doanh trại nước Tề khao đãi
quân đội 8 nước. Trước đó, Tề Hoàn Công được biết Khuất Hoàn sẽ đến, bèn dặn
các nước chư hầu tuỳ hành đem toàn bộ quân đội chia làm 7 đội, phân ra ở 7
phương vị. Quân đội nước Tề ở phương nam, hướng đến nước Sở. Đợi quân Tề sau
khi đánh trống, 7 lộ quân đội nhất tề nổi trống để thể hiện uy thế của quân đội
trung nguyên.
Tề
Hoàn Công sau khi dàn đội ngũ lớn mạnh, bèn cùng Khuất Hoàn giong xe đi xem.
Lúc này, nghe tiếng trống trong quân Tề vang lên, tiếng trống của quân đội các
lộ khác lập tức hưởng ứng, trong phút chốc, tiếng trống như vang đến trận trời.
Tề Hoàn Công sắc mặt lộ vẻ vui mừng, nói với Khuất Hoàn:
-
Ta không phải vì điều gì khác đâu, mà chỉ
là muốn cùng với các ông hữu hảo.
Khuất
Hoàn cùng vô cùng khách khí đáp lại:
-
Được ngài khoan dung cho quốc quân nước
tôi, đó chính là nguyện vọng của chúng tôi.
Tiếp
đó Hoàn Công lại chỉ quân đội chư hầu nói rằng:
-
Quả nhân có quân đội như thế, dùng đi
đánh trận, thì ai có thể chống cự lại? dùng đi công thành thì có thành nào mà
không thể công phá?
Khuất
Hoàn thấy Tề Hoàn Công khoe khoang vũ lực, bèn nói:
-
Quốc quân mà có thể làm minh chủ của chư
hầu, là nhân bởi dùng đức để thu phục. Ngài nếu dùng đức nghĩa để vỗ an chư hầu,
thì ai dám không phục? Nay ngài lại dùng vũ lực để uy hiếp chúng tôi, nước Sở
tuy nhỏ hẹp, nhưng người nước Sở có thể lấy núi Phương Thành 方城 làm
tường thành, lấy Hán thuỷ 汉水 làm hộ thành hà, tường thành cao như thế, hộ
thành hà sâu như thế, binh của ngài tuy đông, cũng không làm gì được.
Khuất
Hoàn đáp lời lúc cứng rắn lúc mềm dẻo, không tự ti không kiêu ngạo, khiến Tề
Hoàn Công cảm thấy không thể dùng sức mạnh để khiến nước Sở khuất phục, thế là,
đến xế chiều lưu Khuất Hoàn ở lại trong doanh trại. Ngày hôm sau, lập minh đàn
tại Thiệu Lăng, Tề Hoàn Công chấp ngưu nhĩ (1) làm minh chủ, Quản Trọng
làm tư minh (2), Khuất Hoàn đại biểu cho Sở Thành Vương cùng Tề Hoàn
Công lập lời thề:
Từ nay về sau, đời đời giao hảo
Lễ
thề hoàn tất, Khuất Hoàn tái bái trí tạ. Tề Sở hai nước đối xử hữu hảo.
Chú
của người dịch
1- Chấp ngưu nhĩ 执牛耳 (nắm tai trâu): thời cổ, chư hầu cử hành hội
thề, đính lập minh ước, mỗi người phải nếm một chút huyết của con sinh (con trâu
dâng cúng). Người chủ trì minh hội ra tay cắt tai trâu lấy huyết, đồng thời uống
một ít hoặc lấy huyết bôi lên môi để thể hiện thành ý, cho nên dùng “chấp ngưu
nhĩ” chỉ việc làm minh chủ.
2- Tư minh 司盟: người chủ trì nghi lễ trong hội
thề.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 03/3/2019
Nguồn
TRUNG HOA THƯỢNG HẠ
NGŨ THIÊN NIÊN
中华上下五千年
Chủ biên: Lí Tinh 李晶
Nam Kinh đại học xuất
bản xã, 2007
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật