Dịch thuật: Thái bình điểu

THÁI BÌNH ĐIỂU

          Quạ không có bộ lông đẹp sặc sỡ, cũng không có tiếng hót uyển chuyển du dương, nhìn chung mọi người đều không thích nó. Nhưng quạ lại có một lịch sử cương trực không xu nịnh, dám nói thẳng không né tránh, nhân đó, nó đã vinh dự có được xưng hiệu “Thái bình điểu” 太平鳥 (chim Thái bình).

          Câu chuyện phát sinh vào đầu thời Nam Tống.

          Đương thời, Kim Ngột Truật 金兀朮 phát binh tấn công, quân thần Tống Cao Tông Triệu Cấu 趙構 chạy xuống phía nam tránh quân Kim, trên đường quân địch người ngựa đuổi theo không dừng, tình thế vô cùng nguy cấp.

          Quân thần mấy ngày đêm bôn ba, vội vàng đến Thiệu Hưng 紹興. Hôm đó, vừa xuống ngựa tháo yên, mọi người tung hô vạn tuế, mừng rằng đã thoát được quân địch, chuẩn bị đến chỗ nghỉ ngơi.

          Bỗng nhiên, một con quạ bay đến đậu trên rường xe đối diện với Triệu Cấu, cất lên 3 tiếng kêu. Triệu Cấu thấy quạ bộ dạng khó coi, tiếng kêu lại khó nghe, trong lòng vô cùng không vui. Ai ngờ quạ lại kêu lên 3 tiếng nữa, liền 3 lần như vậy mà không chịu bay đi.

          Triệu Cấu trong lòng phát giận, lấy cung tên từ trong tay vệ sĩ để bắn. Quạ nhìn thấy tên bay đến, liền vươn cổ ra, cắp lấy mũi tên rồi bay về phía nam. Bay khoảng 100 bước, nó dừng lại nhìn Triệu Cấu trân trân.

          Lúc này Triệu Cấu càng tức giận, giương cung lắp tên, lên ngựa đuổi theo. Quạ vỗ cánh, bay trước mặt Triệu Cấu không gần cũng không xa, không cao cũng không thấp. Mọi người thấy hoàng đế cưỡi ngựa đuổi theo, cũng đành cưỡi ngựa theo hộ giá.

          Quạ bay liền ba bốn chục dặm, bay qua Lão lĩnh 老嶺 ⁽¹⁾, bay vào Thượng Vượng vô danh lĩnh 上旺無名嶺 ⁽²⁾, Triệu Cấu nhất thời hứng thú, ra roi giục ngựa, đuổi theo đến vô danh lĩnh. Lúc bấy giờ bỗng nghe một tiếng pháo nổ dưới núi, mọi người quay đầu lại nhìn, chỉ thấy dưới núi quân Kim huy động cờ xí, từ từ rút lui.

          Hoá ra, Kim Ngột Truật sớm đã dọ thám được hành tung của Triệu Cấu, trên đường suốt ngày đêm đuổi theo không buông, khi đến vô danh lĩnh, chỉ thấy núi non trùng trùng điệp điệp, lúc ẩn lúc hiện.

          Kim Ngột Truật nghi có phục binh, bèn đốt pháo truyền lệnh, thu cờ hồi binh. Từ đó vô danh lĩnh này có thê là “Kì thu lĩnh” 旗收嶺.

          Mọi người sau khi thoát hiểm, đều cho rằng nếu không có con quạ kia dẫn đường, có lẽ bị bắt làm tù binh.

          Lúc bấy giờ, Cao Tông kinh ngạc than rằng:

          - Ta bình thường chỉ riêng yêu chim hỉ thước, ghét quạ, hoá ra hỉ thước chỉ báo hỉ không báo ưu, ngược lại quạ trong lúc nguy cấp đã kịp thời báo động mọi người, đó quả thật là “Thái bình điểu”.

          Từ đó, quạ có tên là “Thái bình điểu”.

          Mãi cho đến ngày nay, mọi người khi ra ngoài hoặc lúc quay về, nếu nghe thấy tiếng quạ kêu, liền tự giác có sự cảnh giác, luôn lưu ý, kiểm tra khắp mọi nơi, ngay cả những người sơ ý lỗ mãng nhất cũng không dám coi thường. 

          Thật đúng là:

Nha thanh nghịch nhĩ lợi ư hành

鴉聲逆耳利於行

(Tiếng quạ kêu nghe khó lọt tai nhưng lại có lợi cho công việc)

Chú của nguyên tác

1- Lão lĩnh 老嶺: tức nay thuộc phía đông nam huyện Thiệu Hưng 紹興 tỉnh Chiết Giang 浙江.

2- Thượng Vượng vô danh lĩnh 上旺無名嶺: tại phía tây nam thôn Thượng Vượng 上旺 huyện Thiệu Hưng紹興.

                                                         Huỳnh Chương Hưng

                                                         Quy Nhơn 11/02/2019

Nguồn

PHI CẦM TẨU THÚ ĐÍCH NGỤ NGÔN

飛禽走獸的寓言

Nhóm biên soạn

Ngọc thụ đồ thư ấn loát hữu hạn công ti xuất bản, 2000.