THẬP ÁC
Thập ác
là 10 tội trạng nặng nhất. Trong pháp luật Bắc Chu, Bắc Tề đã liệt kê danh mục
“thập điều” 十条 (10 điều) trọng tội, trong pháp luật thời Tuỳ bắt đầu
có tên gọi “thập ác” 十恶. Nội dung “thập ác”
trong Đường luật 唐律 là:
1- Mưu phản 谋反: phạm tội dự
mưu cùng thực thi lật đổ sự thống trị của đế vương, bao gồm việc nguy hại đến
nhân thân hoàng đế.
2- Mưu đại nghịch
谋大逆: (nghịch 逆: bội phản, phản nghịch) phạm tội dự mưu cùng thực thi
huỷ hoại tông miếu vương thất, lăng mộ và cung điện.
3- Mưu bạn 谋叛: phạm tội dự
mưu cùng thực thi phản bội lại triều đình, đầu hàng ngoại quốc hoặc chính quyền
khác.
4- Ác nghịch 恶逆: đánh hoặc mưu
sát ông bà nội, cha mẹ, giết bác trai bác gái, cô, anh, chị, ông bà ngoại, chồng
cùng ông bà nội hoặc cha mẹ của chồng.
5- Đại bất kính
大不敬: hành vi xâm phạm đến quyền uy tôn nghiêm của hoàng đế, uy hiếp sự an
toàn nhân thân hoàng đế. Trong pháp luật thời Tống gọi là “đại bất cung” 大不恭.
6- Bất đạo 不道: phạm tội giết
chết 3 người vô tội của một nhà hoặc 3 người trở lên, chặt thi thể người bị giết;
nuôi trùng độc hoặc phối chế thuốc độc để hại người; dùng pháp thuật tà ác khiến
người bị mắc tai bệnh hoặc chết.
7- Bất hiếu 不孝: phạm tội tố
cáo hoặc chửi mắng ông bà nội, cha mẹ; khi ông bà nội, cha mẹ còn sống ra ở
riêng hoặc cung dưỡng không đủ. Thời Minh Thanh, luật tăng thêm “ông bà nội,
cha mẹ của chồng”.
8- Bất mục 不睦: (mục 睦: hoà thuận, gần gũi) phạm tội với thân tộc, như phạm
tội mưu sát hại và bán đứng thân thuộc, đánh nhau hoặc tố cáo chồng, bậc tôn
trưởng, thân thuộc.
9- Bất nghĩa 不义: hạ thuộc (cấp
dưới) giết chủ phủ của bản thuộc, thứ sử, huyện lệnh, thầy dạy; lại viên giết
trưởng quan từ ngũ phẩm trở lên của bản bộ, chồng chết liền cải giá.
10- Nội loạn 内乱: (nội 内: nội bộ, gia tộc nội loạn; loạn 乱: nam nữ quan hệ không chính đáng, dâm loạn) hành vi
dâm loạn trong gia tộc, như cưỡng gian thân thuộc hoặc thiếp của cha, của ông nội.
Quy định
về “thập ác” các đời noi theo. “Thập ác” không có khoan xá, nhân đó lời tục có
câu: “thập ác bất xá” 十恶不赦.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 21/10/2018
Nguồn
TRUNG QUỐC CỔ ĐẠI VĂN HOÁ THƯỜNG THỨC
中国古代文化常识
Biên soạn: Thiệu Sĩ Mai 邵士梅
Đào Tịch Giai 陶夕佳
Tưởng Tiểu Ba 蒋筱波
Tam Xuân xuất bản xã, 2008
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật