CÀN LONG, KỈ VÂN BÍ SỬ
(kì 1)
ĐỐI ĐỐI LIÊN
Kỉ Vân 纪昀 còn
có tên là Kỉ Hiểu Lam 纪晓岚, là cận thần của
Càn Long 乾隆, tính tình thẳng thắn, thích khôi hài, từng giữ chức
Tổng toản 总纂 Tứ khố toàn thư 四库全书. Kỉ Hiểu Lam nghe nhiều biết rộng, rất được người
đương thời tôn sùng.
Có một
lần, Kỉ Hiểu Lam theo hoàng đế Càn Long đến thành Hàng Châu 杭州, trên đường đi qua một tiệm tạp hoá. Càn Long thấy
trước cửa có treo một tấm biển hiệu sơn đen chữ vàng, giả vờ không biết hỏi Kỉ Hiểu Lam:
- Đó là cái gì vậy?
Càn
Long tưởng sẽ làm khó Kỉ Hiểu Lam – bởi nếu Kỉ Hiểu Lam trực tiếp trả lời là tấm
biển hiệu, thế thì cũng giống như cho rằng đường đường là một thiên tử mà cũng
không biết, có ý chế giễu hoàng đế.
Kỉ Hiểu
Lam quay đầu lại nhìn, hoá ra bên trên viết mấy chữ:
Hoàng dương mộc sơ
黄杨木梳
Kỉ Hiểu
Lam nhìn thấu tâm tư hoàng đế, cố ý nói:
- Ồ! Đó là một vế đối.
Càn
Long thừa cơ phản kích:
- Đối liễn sao chỉ có một vế?
Có lẽ
hoàng thượng không rõ phong thổ nhân tình ở đây. Hàng Châu là đất văn vật, đầu
đường cuối ngõ khắp nơi đều khéo ẩn giấu các loại đối, có vế trên tất có vế dưới,
hoàn toàn dựa vào sự lưu ý quan sát, tâm lĩnh thần hội.
- Thế thì vế dưới của nó đâu?
Cứ như vậy
hai người đã đi qua mấy tiệm. Kỉ Hiểu Lam cười chỉ một tấm biển hiệu phía trước,
nói:
- Mời hoàng thượng nhìn xem, đó chính là vế đối
dưới.
Hoá ra
tấm biển mà Kỉ Hiểu Lam chỉ, có 4 chữ:
Bạch liên ngẫu phấn
白莲藕粉
Bốn chữ
đó cùng với “Hoàng dương mộc sơ” hợp thành một cặp đối rất chỉnh, quả là trời
cho trọn vẹn.
Càn
Long biết rõ đây là Kỉ Hiểu Lam ba hoa tuỳ tiện, nhưng quả thật nói rất hay,
không có chỗ hở nào. Nhưng không phản bác Kỉ Hiểu Lam, Càn Long không cam lòng.
Lúc bấy giờ hai người đi gần đến một tiệm bồi tranh vẽ, Càn Long nhìn thấy
trong lòng vui mừng, nói với Kỉ Hiểu Lam:
- Giờ khanh nói thử, câu “Tinh biểu Đường Tống
Nguyên Minh lịch đại danh nhân thư hoạ” 精裱唐宋元明历代名人书画 lẽ nào cũng
được xem là một vế đối?
Kỉ Hiểu
Lam gật gật đầu đáp rằng:
- Đúng rồi! đúng rồi! Vế đối lại ở một tiệm
thuốc mà chúng ta vừa mới đi qua, ở đây còn có thể nhìn thấy.
Càn
Long quay đầu lại nhìn: Chà! Thật là khéo, chẳng phải rõ ràng viết là “Thái biện
Xuyên Quảng Vân Quý các tỉnh đạo địa dược tài” 采办川广云贵各省道地药材sao?
Chú của người
dịch
Hoàng dương mộc
sơ黄杨木梳: biển hiệu tiệm bán lược làm từ gỗ hoàng dương.
Bạch liên ngẫu
phấn白莲藕粉 : biển hiệu tiệm bán món ăn làm từ ngó sen.
Tinh biểu Đường Tống Nguyên Minh lịch đại
danh nhân thư hoạ
精裱唐宋元明历代名人书画
(Chuyên bồi tranh vẽ cùng
tranh thư pháp của danh nhân các đời Đường Tống Nguyên Minh.)
Thái biện Xuyên Quảng Vân Quý các tỉnh đạo
địa dược tài
采办川广云贵各省道地药材
(Chuyên
mua bán, bào chế dược liệu các tỉnh Tứ Xuyên, Quảng Đông, Vân Nam
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 24/9/2018
Nguồn
ĐẠI THANH HOÀNG ĐẾ KÌ VĂN BÍ SỬ
大清皇帝奇闻秘史
Tác giả: Lưu Gia Bình 刘家平
Nội Mông Cổ nhân dân xuất bản xã, 2004
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật