HỒ PHỤC XẠ KỊ
(kì 4)
五月戊申, 大朝东宫, 传国于何 (1). 王庙见礼毕, 出临朝, 大夫悉为臣. 肥义为相国, 并傅王. 武灵王自号 “主父”. 主父欲使子治国, 身胡服, 将士大夫西北略胡地. 将自云中, 九原南袭咸阳, 于是诈自为使者, 入秦, 欲以观秦地形及秦王之为人. 秦王不知, 已而怪其状甚伟, 非人臣之度, 使人逐之; 主父行以脱关矣, 审问之, 乃主父也. 秦人大惊.
Phiên âm
Ngũ nguyệt Mậu Thân,
đại triều đông cung, truyền quốc vu Hà (1). Vương miếu kiến lễ tất,
xuất lâm triều, đại phu tất vi thần. Phì Nghĩa vi Tướng quốc, tịnh phó vương.
Vũ Linh Vương tự hiệu “chủ phụ”. Chủ phụ dục sử tử trị quốc, thân Hồ phục, tướng
sĩ đại phu tây bắc lược Hồ địa. Tương tự Vân Trung, Cửu Nguyên nam tập Hàm
Dương, vu thị trá tự vi sứ giả, nhập Tần, dục dĩ quan Tần địa hình cập Tần
vương chi vi nhân. Tần vương bất tri, dĩ nhi quái kì trạng thậm vĩ, phi nhân thần
chi độ, sử nhân trục chi; chủ phụ hành dĩ thoát quan hĩ, thẩm vấn chi, nãi chủ
phụ dã. Tần nhân đại kinh.
Chú thích
1- Hà 何: Triệu Hà 赵何, tức Triệu Huệ Văn Vương 赵惠文王.
Dịch nghĩa
Ngày Mậu Thân tháng 5 (ngày 26), Triệu Vũ Linh Vương cử
hành đại triều hội tại đông cung, đem ngôi vị quốc quân truyền cho Triệu Hà.
Triệu Hà hoàn tất lễ nghi tế tự tông miếu, lên triều xử lí chính sự, đại phu dưới
tay ông đều trở thành đại thần của triều
đình. Triệu Hà lại phong Phì Nghĩa làm Tướng quốc, đồng thời tôn xưng là thầy của
quốc quân. Triệu Vũ Linh Vương tự xưng là “chủ phụ”. Triệu chủ phụ muốn để cho
con chủ trì sự việc trong nước, riêng bản thân ông chuẩn bị mặc Hồ phục dẫn văn
võ đại thần đi đánh lãnh địa của người Hồ phía tây bắc. Theo kế hoạch từ Vân
Trung, Cửu Nguyên hướng về phía nam tập kích đô thành Hàm Dương của Tần, thế là
ông tự giả trang thành sứ giả, đến Tần, muốn nhân cơ hội đó khảo sát địa hình
nước Tần cùng con người Tần vương. Tần vương không biết, sau sự việc, cảm thấy
người đó tướng mạo cao lớn khác thường, có phong độ mà bề tôi không thể có được,
vội sai người đuổi theo; chủ phụ lúc bấy giờ đã ra khỏi biên giới nước Tần. Trải
qua điều tra, người nước Tần mới biết người đó chính là Triệu chủ phụ, người nước
Tần đều kinh hãi thất sắc.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 20/5/2018
Nguồn
TƯ TRỊ THÔNG GIÁM
资治通鉴
Bắc Tống . Tư Mã Quang 司马光
Chủ biên: Nhậm Tư Vũ 任思武
Bắc Kinh . Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã, 2013
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật