CHỦ MƯU SAU BỨC MÀN “HỒNG HOÀN ÁN” ĐỜI
MINH LÀ AI
Cuối đời
Minh, cung đình liên tiếp phát sinh 3 đại án li kì liên quan mật thiết với 3
ông cháu Thần Tông 神宗, Quang Tông 光宗, Hi Tông 熹宗, và cũng đã khiến các phái trong triều vướng chặt vào
cuộc đấu tranh. Ba vụ án trở thành sự kiện mấu chốt trên chính đàn cuối thời
Minh, các thế lực lần lượt can thiệp vào. Án kiện không có cách nào thẩm lí
bình thường, nhân đó trở nên mơ hồ mông lung. “Hồng hoàn án” 红丸案 nổi tiếng chính là 1 trong 3 vụ án đó.
Ngày 29
tháng 8 năm Thái Xương 泰昌 thứ nhất (năm
1620), tại cung Càn Thanh 乾清, Minh Quang Tông
triệu kiến nhóm phụ thần Phương Tùng Triết 方从哲
gồm văn võ đại thần 13 người. Các đại thần sau khi thỉnh an hoàng đế, hoàng đế
bắt đầu hỏi việc sách lập hoàng thái tử. Phương Tùng Triết tâu rằng:
- Nên sách lập hoàng thái tử sớm, hoàn thành lễ
mừng, hoàng thượng sẽ yên tâm.
Quang
Tông lại bảo hoàng thái tử ra gặp mọi người. Hoàng thượng nhìn hoàng thái tử rồi
nói với mọi người:
- Các khanh ngày sau phò tá hoàng thái tử, phải
làm sao để hoàng thái tử trở thành vị thánh đế hiền quân như Nghiêu Thuấn trong
lịch sử, trẫm mới yên tâm.
Nhóm
Phương Tùng Triết còn muốn tâu điều gì nữa, nhưng Quang Tông lại hỏi:
- Thọ cung (thần từ mộ địa) xây xong chưa?
Phụ thần
dâng lời:
- Lăng tẩm tiên đế đã xây xong, xin hoàng thượng
yên tâm!
Quang
Tông chỉ vào mình hỏi rằng:
- Thế còn thọ cung của trẫm?
Nhóm
Phương Tùng Triết đồng thanh tâu rằng:
- Chúc hoàng đế vạn thọ vô cương.
Hoàng
thượng vẫn dặn đi dặn lại không ngớt, lời nói chẳng có thứ tự gì. Cuối cùng khóc
lên một cách mệt nhọc, nói rằng:
- Trẫm tự biết mình bệnh nặng, khó mà khoẻ lại,
không chừng chẳng được bao lâu nữa.
Nói đến
đó, hơi thở đã yếu, tay run run miễn cưỡng ra hiệu cho các đại thần thoái triều,
chỉ để Phương Tùng Triết ở lại.
Hoàng
thượng hỏi Phương Tùng Triết:
- Có quan Hồng Lô tự (vị quan nắm giữ lễ nghi)
dâng thuốc không? người ở đâu rồi?
Phương
Tùng Triết đáp rằng:
- Hồng Lô Tự Thừa Lí Khả Chước 鸿胪寺丞丞李可灼nói có tiên đan diệu dược, thần hạ không dám cả tin.
Hoàng
thượng nghe qua, lệnh cho người hầu trong cung lập tức truyền gọi Lí Khả Chước
đến ngự tiền xem bệnh bắt mạch cho hoàng thượng. Khi Lí Khả Chước nói nguyên
nhân phát bệnh và cách trị liệu, hoàng đế vô cùng vui mừng, sai dâng thuốc, bảo
các đại thần lui ra, đồng thời lệnh cho Lí Khả Chước và các ngự y nghiên cứu
dùng thuốc như thế nào. Mãi mà chưa định được, phụ thần họ Lưu刘tâu rằng:
- Thần có 2 người cùng quê dùng thuốc này rồi,
một người thì không có công hiệu, còn người kia lại có công hiệu. Thuốc này
không thập toàn thập mĩ.
Quan Lễ bộ Tôn Như Du 孙如游tâu rằng:
- Thuốc này dùng hay không, có quan hệ cực lớn,
không thể khinh cử vọng động.
Qua một
lúc sau, có một bà lão đến ngự tiền vấn an hoàng đế. Hoàng thượng thúc giục mọi
người phối thuốc, các đại thần trở lại ngự tiền, Lí Khả Chước đem dược vật điều
phối xong, dâng lên hoàng thượng. Hoàng thượng trước giờ khi uống thuống thường
bị thở gấp, giờ uống thuốc của Lí Khả Chước, không còn bị như thế nữa. Hoàng
thượng khen đi khen lại lòng trung thành của Lí Khả Chước. Các đại thần đợi
ngoài cung. Ước khoảng chừng qua 1 tiếng đồng hồ, nội thị trong cung cấp báo:
- Sau khi thánh thượng dùng thuốc, tứ chi ấm lại,
muốn ăn.
Các đại
thần vui mừng hoan hô, lui cả ra ngoài, Lí Khả Chước và các ngự y ở lại trong
cung.
Đến xế
chiều, Phương Tùng Triết không yên tâm, lại đến cung môn đợi, gặp Lí Khả Chước
đi ra liền hỏi thăm tin tức. Lí Khả Chước đáp rằng:
- Uống xong viên hồng hoàn, hoàng thượng cảm
thấy đẽ chịu, sợ thuốc chưa đủ mạnh, muốn uống thêm một viên nữa, nếu hiệu quả
tốt thì thánh thể có thể hồi phục.
Các ngự
y cho rằng không nên quá gấp, nhưng hoàng thượng cứ giục dâng thuốc, mọi người
khó mà cưỡng lại thánh mệnh. Các đại thần liền hỏi hiệu quả như thế nào sau khi dùng viên thuốc sau, Lí
Khả Chước nói rằng:
- Thánh cung sau khi dùng, cảm thấy thoải mái
dễ chịu như viên thuốc trước.
Nhóm
Phương Tùng Triết lúc bấy giờ mới yên tâm rời khỏi.
Ai ngờ
sáng sớm hôm sau, trong cung khẩn cấp truyền ra thánh chỉ triệu tập quần thần
nhanh chóng vào cung. Các đại thần vội thức dậy, không kịp rửa mặt súc miệng, vội
mặc y phục, cấp tốc vào cung. Nhưng khi sắp vào trong cung, đã nghe tiếng gào
khóc bi thương vang ra, Minh Quang Tông đã quy thiên từ sáng sớm. Đó là ngày mồng
1 tháng 9 năm Thái Xương thứ nhất triều Minh (năm 1620).
Đối với
biến cố thình lình này, dư luận cả triều râm ran. Trong lúc cảm thấy kinh ngạc,
mọi người liên tưởng đến cảnh ngộ tân hoàng đế mới đăng cơ mới có 1 tháng,
không hẹn mà gặp, cùng chuyển sự nghi ngờ đến quý phi họ Trịnh 郑. Trịnh quý phi dâng mĩ nữ cho thái tử, sai Thôi Văn
Thăng 崔文升dâng thuốc, mọi người đều thấy cả, nhưng Lí Khả Chước
có bị Trịnh quý phi sai khiến không thì lại không có căn cứ. Vốn là Minh Quang
Tông bệnh đã nặng, khó mà chữa khỏi, nhưng nhân vì uống loại quái dược chốn
giang hồ, nên sự tình trở nên không đơn giản.
Cuối cùng, vụ án này không những
truy tra đến Trịnh quý phi, mà Phương Tùng Triết cũng bị bức phải từ chức, Lí
Khả Chước bị sung quân, Thôi Văn Thăng bị biếm đến Nam Kinh. Nhưng rốt cuộc ai là
chủ mưu đằng sau vụ án, hiện cũng chưa rõ.
Chú của người
dịch
Minh Quang
Tông 明光宗 (1582 – 1620): tức Chu Thường Lạc朱常洛,
con trưởng của Minh Thần Tông Chu Dực Quân 明神宗朱翊钧, mẫu thân là Lí Tĩnh hoàng hậu Vương thị 李靖皇后王氏. Ông là vị hoàng đế thứ 15 của triều Minh, thời gian ở ngôi ngắn nhất
trong lịch sử nhà Minh, chỉ có 1 tháng, nên cũng được gọi là “Nhất nguyệt thiên
tử”.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 21/3/2018
Nguyên tác Trung văn
MINH “HỒNG HOÀN ÁN” MẠC HẬU CHỦ SỬ THỊ THUỲ
明 “红丸案” 幕后主使是谁
Trong quyển
TRUNG QUỐC VỊ GIẢI CHI MÊ
中国未解之谜
Tác giả: Hải Tử 海子
Trung Quốc Hoa Kiều xuất bản xã, 2013
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật