Dịch thuật: Bánh bao "Cẩu bất lí" ở Thiên Tân vì sao có tên như thế

BÁNH BAO “CẨU BẤT LÍ” Ở THIÊN TÂN

VÌ SAO CÓ TÊN NHƯ THẾ

          Lời tục có câu:

Bất ngật Cẩu bất lí bao tử, bạch đáo nhất thảng Thiên Tân

不吃狗不理包子, 白到一趟天津

(Không ăn bánh bao “Cẩu bất lí”, coi như uổng phí đã đến Thiên Tân)

          Bánh bao “Cẩu bất lí” 狗不理 (chó không màng đến) là món ăn nổi tiếng nhất ở Thiên Tân, người ăn qua đều không quên được da bánh mỏng, nhân bánh nhiều, ăn không ngán, miệng có cảm giác như được bôi dầu. Đương nhiên bánh bao này rất ngon, nhưng vì sao chó lại không màng đến?

          “Cẩu bất lí” ở đây không phải là chó không màng đến. Theo truyền thuyết, bánh bao “Cẩu bất lí” là nhân vì người sáng chế ra mà có tên như thế. Thời Hàm Phong 咸丰 nhà Thanh, tại thôn Dương 杨 huyện Vũ Thanh 武清 Hà Bắc 河北có một hộ họ Cao 高. Người con của Cao gia là Cao Quý Hữu 高贵友tính tình hiếu động, khó quản giáo. Người cha sợ con khó dạy, liền đặt cho một cái tên là “Cẩu Tử” 狗子.

          Năm Cẩu Tử 14 tuổi, một thân một mình đến Thiên Tân học nghề tại một tiệm bánh hấp họ Lưu 刘. Cẩu Tử siêng năng hiếu động rất được sư phụ yêu quý. Dưới sự tận tình chỉ dạy của sư phụ, tay nghề của Cẩu Tử tiến bộ rất nhanh. Sau khi học thành tài, Cẩu Tử bước lên trên con đường sáng nghiệp. Lúc bấy giờ tại Thiên Tân có rất nhiều tiệm bánh bao, muốn vượt lên những tiệm bánh này phải có sự cải tiến. Thế là Cẩu Tử chuyên tâm nghiên cứu kĩ thuật làm bánh bao, cuối cùng làm ra được loại bánh đặc sắc khiến cả giới ẩm thực chấn động.

          Khách đến tiệm bánh của Cẩu Tử dần đông lên. Do bởi vốn ít lời ít, Cẩu Tử không có tiền để thuê người giúp việc. Một mình Cẩu Tử kiêm nhiều việc, vừa làm bánh, vừa bán bánh. Tiệm rất đông người, Cẩu Tử bận đến nỗi không thể chào hỏi. Về sau Cẩu Tử nghĩ ra được một ý. Phía trước quầy để một chồng bát, khách đến mua bánh bao cứ bỏ tiền vào trong bát, Cẩu Tử theo số tiền đó mà chia bánh. Như vậy, khách có thể lấy đi, vừa đỡ tốn thời gian lại bớt được việc.

          Một thời gian dài, lưu truyền câu nói:

Cẩu Tử mại bao tử, nhất khái bất lí

狗子卖包子,一概不理

(Cẩu Tử bán bánh bao, không để ý đến người mua)

Lâu dần câu đó lan truyền thành “Cẩu bất lí”. Mọi người cũng quen dần gọi bánh bao của nhà Cẩu Tử là “Cẩu bất lí”.

          Bánh bao “Cẩu bất lí” vang danh trong và ngoài nước, đương nhiên có chỗ khác với các loại bánh bao khác. Bột dùng làm bánh được chọn rất kĩ, cách làm tinh xảo, ngay cả nhân bánh phối liệu như thế nào cũng có yêu cầu nghiêm túc. Theo truyền thuyết, năm nọ Từ Hi Thái Hậu 慈禧太后ăn qua bánh bao “Cẩu bất lí” do Viên Thế Khải 袁世凯dâng lên đã khen rằng:

Thịt muôn thú trong rừng, thịt chim nhạn trong mây, thịt trâu dê trên đất liền, cá tươi dưới biển, cũng không thơm ngon bằng “Cẩu bất lí”. Ăn “Cẩu bất lí” sẽ được trường thọ.

          Bánh bao “cẩu bất lí” nhân đó lại càng nổi tiếng.

                                                  Huỳnh Chương Hưng

                                                  Quy Nhơn 23/3/2018

Nguyên tác Trung văn

Trong quyển

THÚ VỊ VĂN HOÁ TRI THỨC ĐẠI TOÀN

趣味文化知识大全

Thanh Thạch 青石 biên soạn

Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã, 2013