东床袒腹
郗太尉在京口, 遣门生与王丞相书, 求女婿. 丞相语郗信:“君往东厢, 任意选之.”门生归, 白郗曰:“王家诸郎, 亦皆可嘉, 闻求觅婿, 咸自矜持. 唯有一郎, 在东床上袒腹卧, 如不闻.”郗公曰:“此正好!”访之, 乃是逸少, 因嫁女与焉.
(世说新语 - 雅量)
ĐÔNG
SÀNG ĐẢN PHÚC
Si Thái uý tại Kinh Khẩu, khiển môn
sinh dữ Vương Thừa tướng thư, cầu nữ tế. Thừa tướng ngữ Si tín: “Quân vãng đông
sương, nhậm ý tuyển chi.” Môn sinh quy, bạch Si viết: “Vương gia chư lang, diệc
giai khả gia, văn cầu mịch tế, hàm tự căng trì.
Duy hữu nhất lang, tại đông sàng thượng đản phúc ngoạ, như bất văn.” Si
công viết: “Thử chính hảo!” Phỏng chi, nãi thị Dật Thiếu, nhân giá nữ dữ yên.
(Thế
thuyết tân ngữ - Nhã lượng)
NẰM PHƠI BỤNG TRÊN GIƯỜNG ĐÔNG
Si Thái
Uý (Si Giám 郗鉴)
tại Kinh Khẩu,, sai môn sinh đưa thư cho Vương Thừa tướng (Vương Đạo 王导) xin được kén rể. Thừa tướng nói với người đem thư của
nhà họ Si:
- Ông ra chái nhà phía đông, tuỳ ý chọn.
Môn
sinh quay về nói lại với Thái uý:
- Mấy chàng trai con Thừa tướng người nào tướng
mạo cũng dễ coi, nghe nói Thái uý muốn kén rể, họ đều làm ra vẻ trang trọng
nghiêm túc. Duy chỉ một người nằm phơi bụng trên giường, giống như là không
nghe gì.
Si Giám
bảo rằng:
- Chính là người này đó.
Sai người
tra hỏi người nọ, thì ra là Dật Thiếu (Vương Hi Chi), bèn gã con gái (Si Tuyền 郗璿) cho.
Chú của người
dịch
Thế thuyết tân ngữ 世说新语 : bộ bút kí tiểu thuyết thuật lại những huyền học ngôn đàm dật sự của
sĩ đại phu thời Nguỵ Tấn. Trong đó có thể nhìn thấy ngôn đàm về huyền học thời
Nguỵ Tấn đã trở thành phong thượng, mà huyền học chính là lấy tư tưởng Lão
Trang làm gốc. Tư tưởng của Đạo gia đối với phương thức tư duy và trạng thái
sinh hoạt của sĩ đại phu thời Nguỵ Tấn, thậm chí phong khí của cả xã hội đều sản
sinh ảnh hưởng quan trọng. Tác phẩm này do Lâm Xuyên Vương Lưu Nghĩa Khánh 临川王刘义庆, thuộc dòng dõi tông thất nhà Lưu Tống thời Nam Bắc
triều đã tập hợp một số văn nhân biên soạn, Lưu Tuấn 刘峻
đời Lương viết lời chú. Toàn sách nguyên có 8 quyển, bản chú của Lưu Tuấn phân
làm 10 quyển. Các bản hiện nay đều là 3 quyển phân làm 36 môn như: đức hạnh,
ngôn ngữ, chính sự, văn học, phương chính, nhã lượng v.v… Toàn sách tổng cộng
hơn 1000 tắc, kí thuật những dật văn dật sự của danh sĩ quý tộc từ cuối đời Hán
đến thời Lưu Tống, chủ yếu là những câu chuyện có liên quan đến việc bình luận,
thanh đàm huyền ngôn và ứng đối cơ trí của các nhân vật.
Lưu Nghĩa Khánh 刘义庆 (năm 403 – khoảng
năm 444): người Bành Thành 彭城 (nay là Từ Châu 徐州 Giang Tô 江苏), văn học gia thời Nam
Lưu Nghĩa Khánh mất năm Nguyên
Gia 元嘉 thứ 21 ở Kiến Khang 建康
(nay là Nam Kinh)
Lưu
Nghĩa Khánh từ nhỏ đã tài hoa xuất chúng, yêu thích văn học. Ngoài Thế thuyết tân ngữ 世说新语 ra, ông còn
có tiểu thuyết chí quái U minh lục 幽明录.
Tắc Đông sàng đản phúc thuộc môn Nhã lượng.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 04/01/2018
Nguồn
THẾ THUYẾT TÂN NGỮ
世说新语
Tác giả: Lưu Nghĩa Khánh 刘义庆
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật