NHẤT
ĐĂNG LONG MÔN, THÂN GIÁ THẬP BỘI
一登龙门, 身价十倍
LÊN ĐƯỢC LONG MÔN,
GIÁ TRỊ BẢN THÂN TĂNG GẤP MƯỜI LẦN
Giải
thích: bỗng
nhiên được vinh hiển, nhờ đó mà giá trị bản thân tăng cao.
Xuất
xứ: Đường . Lí
Bạch 李白:
Dữ Hàn Kinh Châu thư 与韩荆州书
Đại
thi nhân Lí Bạch 李白
25 tuổi bắt đầu rời xa quê nhà, ngao du các nơi, viết ra rất nhiều bài thơ nổi
tiếng. Mặc dù ôm ấp chí lớn, lại có tài học, nhưng khổ nỗi không ai tiến cử, đến
năm 30 tuổi, Lí Bạch vẫn chưa được triều đình trọng dụng.
Đương
thời có một người tên là Hàn Triều Tông 韩朝宗, rất thích tiến cử nhân tài lớp
sau, ông có uy vọng rất cao trong giới học sĩ. Khoảng những năm Khai Nguyên 开元đời Đường Huyền Tông, Hàn Triều
Tông từng nhậm qua chức Kinh Châu trưởng sử, cho nên mọi người gọi ông là “Hàn
Kinh Châu”.
Lí
Bạch biết rõ Hàn Kinh Châu thích giúp đỡ lớp hậu bối, cho nên khi tới Kinh
Châu, Lí Bạch đã viết cho Hàn Kinh Châu một lá thư, nhờ ông ta giúp đỡ. Trong
thư nói rằng:
-
Tôi nghe mọi người thường nói: ‘Sống
không cần phải được phong Vạn Hộ Hầu, chỉ mong một lần được gặp Hàn Kinh Châu’.
Nhiều kẻ sĩ đều đầu bôn đến với ngài, một khi được ngài tiến cử, giống như cá
chép vượt lên được Long Môn, giá trị của bản thân tăng lên gấp mười lần.
Câu
kết trong thư, Lí Bạch thỉnh cầu rằng:
-
Thơ văn của tôi viết ra rất nhiều, nếu
ngài không chê bỉ lậu, tôi sẽ nhờ người sao chép ra dâng lên ngài, hi vọng ngài
tiến cử tôi, một người có địa vị thấp, xin ngài cỗ vũ và giúp đỡ.
“Long
Môn” 龙门
nay thuộc trung du Hoàng hà, giữa huyện Tắc Sơn 稷山 tỉnh Sơn Tây 山西 và huyện Hàn Thành 韩城 tỉnh Thiểm Tây 陕西. Khúc sông này thế nước chảy xiết,
thường có cá chép bơi lội. Truyền thuyết dân gian kể rằng cá chép vượt lên được
Long Môn có thể hoá rồng.
“Nhất
đăng long môn, thân giá thập bội” cũng được nói là ““Nhất đăng long môn, thân
giá bách bội”.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 19/8/2017
Nguyên tác Trung văn
NHẤT ĐĂNG LONG MÔN,
THÂN GIÁ THẬP BỘI
一登龙门,
身价十倍
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật