ĐIỀN ĐAN BÀY HOẢ NGƯU TRẬN
Yên
Chiêu Vương 燕昭王 nhìn thấy Tề Mẫn Vương 齐湣王
không được lòng người, liền phái Nhạc Nghị 乐毅
đến nước Triệu bàn tính cùng Triệu Huệ Văn Vương 赵惠文王, lại phái người liên lạc với 2 nước Hàn và Nguỵ, còn phái cả Triệu Quốc
赵国 đi liên lạc với nước Tần. Những nước này nhìn không
quen nước Tề bá đạo, đều bằng lòng phát binh cùng nước Yên.
Năm 284
trước công nguyên, Yên Chiêu Vương bái Nhạc Nghị làm Thượng tướng quân, thống
lĩnh binh mã rầm rầm rộ rộ tiến đến nước Tề.
Tề Mẫn
Vương nghe nói liên quân 5 nước sang đánh vô cùng hoảng sợ, liền tập trung binh
mã toàn quốc để chống lại liên quân, đánh một trận tại phía tây Tế thuỷ 济水. Do bởi Nhạc Nghị giỏi chỉ huy, lại thêm sĩ khí liên
quân 5 nước đang hăng, nên đội quân nước Tề bị đánh bại. Tề Mẫn Vương đành tháo
chạy về Lâm Tri 临淄, cuối cùng bị giết chết tại thành Cử 莒.
Nhạc
Nghị xuất binh được nửa năm, liên tiếp công hạ hơn 70 thành trì nước Tề, cuối
cùng chỉ còn 2 nơi là thành Cử 莒 (nay là huyện Cử 莒 Sơn Đông 山东) và Tức Mặc 即墨 (nay là phía đông nam huyện Bình Độ 平度Sơn Đông 山东). Đại phu nước Tề ở
thành Cử lập con của Tề vương làm tân
vương, đó chính là Tề Tương Vương 齐襄王. Nhạc Nghị cử binh
đánh Tức Mặc. Đại phu thủ thành của Tức Mặc ra chống lại, bị thương rồi chết.
Lúc bấy
giờ, trong thành Tức Mặc không có tướng giữ thành, suýt chút nữa là loạn. Một
người bà con xa của Tề Mẫn Vương tên là Điền Đan 田单,
trước đây đã từng nắm qua binh. Mọi người cử Điền Đan làm Tướng quân, thống
lĩnh mọi người giữ thành. Điền Đan cùng binh sĩ đồng cam cộng khổ, lại còn đem
cả gia tộc của mình biên chế vào quân đội, cùng chống lại quân Yên. Người Tức Mặc
rất khâm phục Điền Đan, sĩ khí của binh sĩ giữ thành trổi dậy.
Nhạc
Nghị vây thành Cử và Tức Mặc 3 năm, những không công hạ được. Có người nước Yên
ghét Nhạc Nghị, nói xấu Nhạc nghị trước mặt Yên Chiêu Vương, nhưng Yên Chiêu
Vương trước sau vẫn tín nhiệm Nhạc Nghị. Qua 2 năm, Yên Chiêu Vương qua đời,
thái tử lên kế vị đó chính là Yên Huệ Vương 燕惠王.
Điền Đan nghe được tin này, cho rằng đó là cơ hội tốt, ngầm sai người đến nước
Yên phao tin đồn, nói rằng, Nhạc Nghị muốn ở lại nước Tề làm vương, nếu nước
Yên phái một Đại tướng khác đến, nhất định sẽ công hạ được thành Cử và Tức Mặc.
Yên Huệ
Vương vốn có hiềm khích với Nhạc Nghị, nghe được lời đồn này liền phái Đại tướng
Kị Kiếp 骑劫 đến nước Tề thay Nhạc Nghị. Kị Kiếp làm Đại tướng, tiếp
quản quân đội của Nhạc Nghị. Tướng sĩ quân Yên đều không phục, nhưng chỉ dám giận
mà không dám nói. (còn tiếp)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 16/7/2017
Nguyên tác Trung văn
ĐIỀN ĐAN XẢO BỐ HOẢ NGƯU TRẬN
田单巧布火牛阵
Trong quyển
TRUNG HOA THƯỢNG HẠ NGŨ THIÊN NIÊN
中华上下五千年
Hải Kiều quảng cáo hữu hạn công ti biên soạn
Chu Hải xuất bản xã, 2006
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật