ĐẨU
TÚC XÍCH BỐ
斗粟尺布
MỘT ĐẤU THÓC, MỘT THƯỚC
VẢI
Xuất
xứ: Hán . Tư Mã
Thiên 司马迁:
Sử kí – Hoài Nam Hành Sơn liệt truyện史记 - 淮南衡山列传
Thời
Hán Văn Đế 汉文帝,
Hoài Nam Vương Lưu Trường 刘长 là anh em với Văn Đế, do vì mắc tội nên bị đày đến đất
phong.
Đại
thần Viên Áng 袁盎
khuyên Văn Đế rằng:
-
Hoài Nam Vương từ nhỏ đã được cưng chiều,
thiếu sự dạy dỗ nghiêm khắc để đến nỗi phạm tội. Tính tình của ông ta cứng rắn,
hiện bệ hạ dùng phương pháp nghiêm khắc này, e rằng ông ta sớm muộn gì cũng chết
trên đường đi. Bệ hạ vừa mới lên ngôi, lại mang tiếng là giết em, người trong
thiên hạ sẽ nghĩ như thế nào?
Văn
Đế nói rằng:
-
Về việc này trẫm cũng rất khổ não, thôi
thì xá miễn cho ông ta đi.
Sau
khi lệnh xá miễn của Văn Đế ban xuống, xe tù đã rời kinh thành rất xa.
Xe
tù Hoài Nam Vương đã đi qua các huyện, huyện lệnh tuân mệnh, không thả Hoài Nam
Vương ra để ăn ngủ. Hoài Nam Vương trong xe tù, không thể nào chịu đựng nỗi,
nói với người áp giải xe tù rằng:
-
Mọi người đều nói ta dũng cảm, kì thực,
ta dũng cảm chỗ nào đâu? Ta từ nhỏ đã được cưng chiều, không ai nói qua lỗi lầm
của ta. Ôi! một người làm sao có thể chịu đựng được nỗi thống khổ như thế này.
Thế
là, Hoài Nam Vương tuyệt thực mà chết.
Sau
khi Văn Đế biết tin, vô cùng đau buồn, khóc nói với Viên Áng:
-
Trẫm sớm không nghe theo kiến nghị của
khanh, mới dẫn đến cái chết của Hoài Nam Vương.
Viên
Áng an ủi Văn Đế:
-
Người đã chết rồi, cũng không còn cách
nào, bệ hạ bớt đau buồn. Biện pháp hiện tại là: Nghiêm trừng những người có
trách nhiệm trong việc này để tạ với thiên hạ.
Về
sau, trong dân gian lưu truyền câu dân ca:
Nhất xích bố, năng
tại nhất khởi phùng,
Nhất đẩu túc, năng
tại nhất khởi thung.
Huynh đệ nhị nhân,
Khước bất năng tương dung.
一尺布能在一起缝
一斗粟能在一起舂
兄弟二人
却不能相容
(Một thước vải, có thể cùng nhau
may
Một đấu thóc, có thể cùng nhau
giã
Anh em hai người
Mà lại không thể bao dung cho
nhau)
Văn
Đế nghe được, than rằng:
-
Trẫm không theo tình riêng là vì thiên hạ,
nhưng thiên hạ lại không hiểu, cho rằng trẫm giam cầm Hoài Nam Vương là vì tham đất phong của
ông ta!
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 29/3/2017
Nguyên tác Trung văn
ĐẨU TÚC XÍCH BỐ
斗粟尺布
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật