TRUYỀN THUYẾT LẠC THẦN
Ở hai
bên bờ sông Lạc 洛 có lưu truyền một câu chuyện khoái chá về Lạc Thần Phục
Phi 洛神宓妃.
Phục
Phi nguyên là con gái của Phục Hi thị 伏羲氏, nhân vì mê cảnh đẹp
hai bên bờ sông Lạc nên đã xuống nhân gian đến bên bờ sông Lạc. Lúc bấy giờ, có
Hữu Lạc thị 有洛氏cư trú ở lưu vực sông Lạc là một dân tộc cần cù dũng cảm.
Phục Phi bèn gia nhập Hữu Lạc thị, đồng thời dạy dân Hữu Lạc thị đan lưới đánh
cá, còn đem cách săn bắn, chăn nuôi học được từ phụ thân dạy lại cho họ.
Một
ngày nọ, khi lao động xong rảnh rỗi, Phục Phi lấy thất huyền cầm tấu lên một
khúc nhạc du dương. Không may, tiếng đàn bị Hà Bá 河伯ở
Hoàng hà nghe được, chàng công tử phóng đãng này đã lén vào sông Lạc, nhìn thấy
Phục Phi, trong phút chốc bị sắc đẹp của Phục Phi làm cho mê mẫn. Thế là Hà Bá
hoá thành một con rồng trắng, quẫy tung sóng lớn nơi sông Lạc nhấn chìm Phục
Phi.
Phục
Phi bị Hà Bá đưa xuống thâm cung thuỷ phủ, suốt ngày buồn bã u sầu, đành lấy thất
huyền cầm để tiêu khiển. Bấy giờ, Hậu Nghệ 后羿
đến bên cạnh Phục Phi. Hậu Nghệ vốn là một thiên thần thiện xạ, do bắn chết 9
người con của Thiên Đế, nên đã bị đày xuống nhân gian cùng với vợ. Vợ Hậu Nghệ
là Thường Nga 嫦娥 uống trộm tiên dược bay về thiên cung, chỉ còn một
mình Hậu Nghệ ở lại nhân gian.
Hậu Nghệ
nghe nói Phục Phi gặp nạn vô cùng căm giận, liền cứu Phục Phi ra khỏi thâm
cung, đưa về với Hữu Lạc thị, và Hậu Nghệ đã nảy sinh tình cảm với Phục Phi. Hà
Bá nghe nói Hậu Nghệ và Phục Phi yêu nhau, vô cùng tức giận, bèn hoá thành con
rồng trắng lén vào sông Lạc, nuốt chửng ruộng đồng, thôn trang cùng gia súc. Hậu
Nghệ lửa giận bốc cao, giương cung bắn trúng mắt trái của Hà Bá, Hà Bá vội vàng
bỏ chạy.
Hà Bá tự
biết mình không phải là đối thủ của Hậu Nghệ, đành lên báo với Thiên Đế. Thiên
Đế sớm biết mọi chuyện nên không nói lời nào, Hà Bá đành lủi đi mất, không dám
xen vào chuyện của Hậu Nghệ với Phục Phi nữa.
Từ đó,
Hậu Nghệ và Phục Phi cư trú tại Lạc Dương 洛阳,
sống một cuộc đời hạnh phúc mĩ mãn. Về sau để biểu dương họ, Thiên Đế phong cho
Hậu Nghệ làm Tông Bố Thần 宗布神, Phục Phi làm Lạc
Thần 洛神. Thế là người dân hai bên bờ sông Lạc xây dựng toà “Lạc
Thần miếu” hùng vĩ ở thành cũ Đông Quan 东关.
Câu chuyện về Lạc Thần Phục Phi cũng đời đời truyền lại.
Chú của người
dịch
1- Về chữ 宓, Hán Việt tự điển
của Thiều Chửu có 2 âm đọc:
Mật: yên lặng
Phục: cũng như chữ phục 伏
(trang 141)
Trong
quyển Nguỵ Tấn Nam Bắc triều tản văn 魏晋南北朝散文 do Tào
Minh Cương 曹明纲 biên soạn, phần
chú thích ở bài Lạc Thần phú 洛神赋 của Tào Thực 曹植 đã chú chữ 宓 ở tên nhân vật có
âm đọc là “phục” (宓 (fu 伏).
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 23/02/2017
Nguồn
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật