Dịch thuật: Qua điền lí hạ (thành ngữ)

QUA ĐIỀN LÍ HẠ

瓜田李下

 ĐI QUA RUỘNG DƯA, ĐI DƯỚI CÂY LÍ

Giải thích: khi đi qua ruộng dưa, không nên khom người xuống sửa dép; khi đi dưới cây lí, không nên giơ tay sửa mũ, để tránh bị nghi ngờ bẻ dưa hái lí. Ví với việc bị hiềm nghi.

Xuất xứ: Đường . Lí Diên Thọ 李延寿 Bắc sử - Viên Phiên truyện 北史 - 袁翻传

          Viên Vi Tu 袁韦修 người Bắc Tề thời Nam Bắc triều, thời niên thiếu đã từng trải, tính cách trầm tĩnh và rất có kiến thức. Năm 18 tuổi ông giữ chức Trung Chính ở châu của mình. Sau được thăng làm Thái thú ở Bác Lăng 博陵. Chính tích của ông nổi trội, rất có thanh vọng, trở thành nhân vật xa gần đều biết tiếng.

          Vi Viên Tu làm quan thanh liêm, không nhận hối lộ, mọi người tặng cho nhã hiệu là “Thanh lang” 清郎. Có một lần, Vi Viên Tu ra bên ngoài kiểm tra quan lại địa phương, trên đường đi qua Duyện Châu 兖州, người bạn cũ của ông là Hình Thiệu 邢邵 đang làm Thứ sử Duyện Châu, Hình Thiệu lấy ra một tấm lụa trắng tặng ông để làm kỉ niệm. Vi Viên Tu từ chối, nói rằng:

          - Tôi lần này đi ngang qua đây khác với thường ngày. Đi qua ruộng, đi dưới cây lí là điều mà người xưa rất thận trọng. Lẽ nào ông quên lời người xưa khi đi qua ruộng dưa không nên khom người sửa dép, đi dưới cây lí không giơ tay sửa mũ sao? Đó là để tránh sự hiềm nghi! Tôi xin nhận lãnh tâm ý của ông, còn vật thì xin không nhận, không thể để lại lời dị nghị!

          Hình Thiệu rất hiểu tâm ý của Viên Vi Tu nên không ép.

                                                           Huỳnh Chương Hưng

                                                 Quy Nhơn 21/02/2017

Nguyên tác Trung văn

QUA ĐIỀN LÍ HẠ

瓜田李下

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.