ĐẠI
CÔNG TẤT THÀNH
大功毕成
CÔNG LỚN HOÀN THÀNH
Giải
thích: công
trình to lớn hoặc công lao vĩ đại hoàn thành
Xuất
xứ: Hán . Ban Cố
班固: Hán Thư – Vương Mãng truyện 汉书
- 王莽传.
Cuối
thời Tây Hán, ngoại thích nắm giữ triều chính, một người cháu của hoàng hậu Hán
Nguyên Đế tên là Vương Mãng 王莽, lần lượt được phong là Tân Đô Hầu 新都侯, An Hán Công 安汉公, quyền trọng một thời.
Năm
nọ, Vương Mãng dâng tấu lên hoàng đế, đề nghị bắt chước Chu Công 周公 kiến tạo Minh đường 明堂, thiết lập Ung Linh đài 雍灵台, tập trung học giả trong thiên
hạ để giảng học và trứ tác, mục đích không gì khác là muôn nhân đó đề cao bản
thân, ý nói bản thân mình giống như Chu Công của đương thời. Lúc bấy giờ, Vương
Mãng cho xây rất nhiều phòng ốc cho những người cầu học và nghiên cứu, ông còn
cung cấp vật tư và thiết bị cần thiết, kiến lập chế độ nhất định, bố trí những
thầy dạy có sở trường nhất định, thu thập rộng rãi các loại thư tịch trong
thiên hạ. Đối với những người có bản lĩnh đặc biệt, ông dùng xe ngựa của công
phủ đi mời họ đến. Như vậy, những nhân tài được lôi kéo đến đông đến cả hàng mấy
ngàn. Sau khi những người này đến, họ chiếu theo tư tưởng của Vương Mãng trứ
thư lập thuyết, đồng thời chỉnh sửa những “dị đoan tà thuyết” bất lợi cho mình.
Không
ít đại thần lần lượt dâng thư lấy lòng Vương Mãng, nói rằng:
-
Chu Công năm đó phụ chính, chế định chế độ
mất thời gian 7 năm, sau Minh đường bị huỷ hoại, Ung Linh đài cũng sụp đổ, ngàn
năm nay chưa có người trùng tân xây lại. Nay An Hán Công phò tá bệ hạ, chỉ có 4
năm mà công đức vô cùng nổi bật.
Về
sau, Vương Mãng lại tập trung thư sinh cùng bình dân các nơi hơn 10 vạn người,
làm thơ văn ca tụng công đức của ông, trải qua 20 ngày cố gắng sáng tác, toàn bộ
thơ văn này được hoàn thành, cũng tức là nói “đại công tất thành” 大功毕成. Từ đó, dã tâm của Vương Mãng
ngày càng lớn: trước tiên hạ độc giết chết Hán Bình Đế 汉平帝, tự xưng “giả hoàng đế”; cuối
cùng xưng đế, đổi quốc hiệu là “Tân” 新. Nhưng chỉ sau mười mấy năm, Vương Mãng bị quân khởi nghĩa
nông dân là Xích Mi 赤眉Lục Lâm 绿林 giết chết.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 31/12/2016
Nguyên tác Trung văn
ĐẠI CÔNG TẤT THÀNH
大功毕成
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật