Dịch thuật: Trúng tửu

中酒

    一师设教, 徒问: “大学之道如何讲?”师佯醉曰: “汝偏拣醉时来问我.”归与妻言之, 妻曰: “‘大学’是书名, ‘之道’是书中之道理.”师颔之. 明日, 谓其徒曰: “汝辈无知, 昨日乘醉便来问我. 今日我醒, 偏不来问, 何也?汝昨日所问何义?”对以 “大学之道”. 师如妻言释之. 弟子又问: “在明明德, 如何?”师遽捧额曰: “且住我还中酒在此.”

                                (笑林广记)

TRÚNG TỬU

          Nhất sư thiết giáo, đồ vấn: “Đại học chi đạo như hà giảng?” Sư dương tuý viết: “Nhữ thiên giản tuý thời lai vấn ngã.” Quy dữ thê ngôn chi, thê viết: “’Đại học’ thị thư danh, ‘chi đạo’ thị thư trung chi đạo lí.” Sư hạm chi. Minh nhật, vị kì đồ viết: “Nhữ bối vô tri, tạc nhật thừa tuý tiện lai vấn ngã. Kim nhật ngã tỉnh, thiên bất lai vấn, hà dã? Nhữ tạc nhật sở vấn hà nghĩa?” Đối dĩ “Đại học chi đạo”. Sư như thê ngôn thích chi. Đệ tử hựu vấn: “’Tại minh minh đức’ hà như?” Sư cự phủng ngạch viết: “Thả trú, ngã hoàn trúng tửu tại thử.”

                                                                               (Tiếu Lâm Quảng Kí)

SAY RƯỢU

          Có một ông thầy dạy học, học trò hỏi rằng:

- ‘Đại học chi đạo’ có ý nghĩa gì vậy thầy?

          Thầy giả vờ say rượu, nói rằng:

          - Mầy cứ lựa lúc tao say mà hỏi không.

          Thầy về nhà nói với người vợ chuyện đó, người vợ bảo rằng:

          - ‘Đại học’ là tên sách, ‘chi đạo’ là đạo lí trong sách đó.

          Thầy gật đầu khen hay. Hôm sau, thầy nói với học trò rằng:

          - Mầy thật không biết chuyện, hôm qua lúc tao say mầy hỏi. Nay tao tỉnh lại không hỏi, tại sao vậy? Hôm qua mầy hỏi gì?

          Học trò nói là ‘Đại học chi đạo’. Thầy theo lời vợ nói, giải thích cho học trò. Học trò lại hỏi:

          - Vậy ‘tại minh minh đức’ có ý nghĩa gì?

          Thầy liền ôm trán nói rằng:

          - Tạm thời tới đây, giờ ta lại say rượu nữa rồi.

Chú của người dịch

TIẾU LÂM QUẢNG KÍ笑林广记:tập truyện cười do Du hí chủ nhân 游戏主人 đời Thanh thu thập biên soạn thành. Toàn sách chia làm 12 bộ, gồm:

- Cổ diễm bộ 古艳部        - Hủ lưu bộ 腐流部         - Thuật nghiệp bộ 术业部

- Hình thể bộ 形体部        - Thù bẩm bộ 殊禀部      - Khuê phong bộ 闺风部

- Thế huý bộ 世讳部        - Tăng đạo bộ 僧道部      - Tham lận bộ 贪吝部

- Bần cũ bộ 贫窭部          - Cơ thích bộ 讥剌部       - Mậu ngộ bộ 谬误部      

          Những truyện cười trong Tiếu lâm quảng kí đa phần là của hai đời Minh Thanh, hình thức chủ yếu là những đoạn văn ngắn.

          Truyện Trúng tửu ở  Hủ lưu bộ

                                                                     Huỳnh Chương Hưng

                                                                     Quy Nhơn 04/11/2016

TIẾU LÂM QUẢNG KÍ

笑林广记

(Thanh) Du Hí chủ nhân 游戏主人 biên soạn

Tang Thánh Đồng 桑圣彤 chú dịch

Sùng Văn thư cục, 2007.