KHUYỂN
THỐ CHI TRANH
犬兔之争
CHÓ THỎ TRANH NHAU
Giải
thích: ví hai
bên tranh nhau, cả hai đều bị tổn hại
Xuất
xứ: Hán . Lưu
Hướng 刘向:
Chiến quốc sách – Tề sách tam 战国策-齐策三
Tương
truyền, Hàn Tử Lư 韩子卢
là con chó chạy nhanh nhất trong thiên hạ, không có con vật nào vượt qua nó được,
ngay cả con tuấn mã cũng chịu thua. Đông Quách Thuân 东郭逡 là con thỏ tinh khôn nổi tiếng
nhất trong thiên hạ, nó nhảy qua hào sâu, đào hang, linh hoạt nhanh nhẹn. Mãnh
hổ bắt nó không được, sói đói vồ nó không xong.
Môt
ngày nọ, Hàn Tử Lư gặp Đông Quách Thuân, liền đuổi theo không tha. Hàn Tử Lư
dùng hết sức của mình, Đông Quách Thuân cũng dùng hết bản lĩnh của mình. Chúng
chạy vòng qua núi 3 lần, leo lên chạy xuống 4,5 lần, rượt đuổi nhau cả buổi, cả
hai đều mệt muốn đứt hơi. Hàn Tử Lư dừng lại nghỉ, Đông Quách Thuân cũng dừng lại
nghỉ; nhìn thấy Đông Quách Thuân dừng lại, Hàn Tử Lư cho rằng có thể bắt được,
thế là nhảy đến vồ, nhưng không được. Đông Quách Thuân né thân, bỏ chạy. Hàn Tử
Lư lại lấy sức đuổi theo.
Đông
Quách Thuân chạy lên dốc, Hàn Tử Lư cũng đuổi theo sau; Đông Quách Thuân lăn xuống,
Hàn Tử Lư cũng lăn xuống. Đông Quách Thuân vòng theo núi mới chạy nửa vòng đã
té ngã xuống phía trước; Hàn Tử Lư cũng kiệt sức té ngã phía sau.
Người
làm ruộng trông thấy, tóm hết cả hai đem về nhà nấu lên được một bữa ngon.
Chú
của người dịch
齐欲伐魏. 淳于髡谓齐王曰: “韩子庐者, 天下之疾犬也; 东郭逡者, 海内之狡兔也. 韩子庐逐东郭逡, 环山者三, 腾山者五, 兔极于前, 犬废于后, 犬兔俱罢, 各死其处. 田父见而获之, 无穷倦之苦而擅其功. 今齐, 魏久相持, 以顿其兵, 弊其众, 臣恐强秦,
大楚承其后, 有田父之功!”齐王惧, 谢将休士.
Tề dục phạt Nguỵ. Thuần Vu Khôn vị Tề vương
viết: “Hàn Tử Lư giả, thiên hạ chi tật khuyển dã; Đông Quách Thuân, hải nội chi
giảo thố dã. Hàn Tử Lư trục Đông Quách Thuân, hoàn sơn giả tam, đằng sơn giả
ngũ, thố cực vu tiền, khuyển phế vu hậu, các tử kì xứ. Điền phủ kiến nhi hoạch
chi, vô cùng quyện chi khổ
nhi thiện kì công. Kim Tề, Sở cửu tương trì, dĩ đốn kì binh, tệ kì chúng, thần khủng cường Tần, đại Sở thừa kì hậu, hữu điền
phủ chi công!” Tề vương cụ, tạ tướng hưu sĩ.
Tề
muốn đánh Nguỵ. Thuần Vu Khôn nói với Tề vương rằng: “Hàn Tử Lư là con chó chạy
nhanh trong thiên hạ; Đông Quách Thuân là con thỏ tinh khôn trong cả nước. Hàn
Tử Lư đuổi theo Đông Quách Thuân, vòng núi 3 lần, leo núi 5 đợt, thỏ đuối ở trước,
chó mệt ở sau, chó thỏ đều thôi, chúng chết ngay tại chỗ. Người làm ruộng thấy
và nhặt được, không cần công lao khổ cực mà có. Nay Tề và Sở giằng co đã lâu,
binh lính mệt mỏi, dân chúng khổ nhọc, thần sợ Tần mạnh, Sở lớn thừa cơ, có được
công như người làm ruộng kia!” Tề vương
sợ, bèn bãi tướng bãi binh.
Nguồn:
Quốc ngữ . Chiến quốc sách 国语 . 战国策. (Tề tam, trang 241)
Lí Duy Kì 李维琦 điểm hiệu.
Nhạc Lộc thư xã, 2006
Huỳnh Chương Hưng
Quy
Nhơn 27/4/2016
Nguyên tác Trung văn
KHUYỂN THỐ CHI TRANH
犬兔之争
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật