证孔子
两道学先生议论不合, 各自诧真道学而互诋为假, 久之不决. 乃请正于孔子, 孔子下阶, 鞠躬致敬而言曰: “吾道甚大, 何必相同. 二位老先生皆真正学道, 丘素所钦仰, 岂有伪哉.” 两人各大喜而退. 弟子曰: “夫子何谀之甚也!” 孔子曰: “此辈人哄得他动身就勾了, 惹他怎么?”
(笑林广记)
CHỨNG
KHỔNG TỬ
Lưỡng đạo học tiên sinh nghị luận bất
hợp, các tự sá chân đạo nhi hỗ để vi giả, cửu chi bất quyết. Nãi thỉnh chính vu
Khổng Tử, Khổng Tử há giai, cúc cung trí
kính nhi ngôn viết: “Ngô đạo thậm đại, hà tất tương đồng. Nhị vị lão tiên sinh
giai chân chính đạo học, Khâu tố sở khâm ngưỡng, khởi hữu nguỵ tai.” Lưỡng nhân
các đại hỉ nhi thoái. Đệ tử viết: “Phu tử hà du chi thậm dã!” Khổng Tử viết:
“Thử bối nhân hống đắc tha động thân tựu câu liễu, nhạ tha chẩm ma?”
(Tiếu lâm quảng kí)
NHỜ KHỔNG TỬ CHỨNG THỰC
Hai vị
đạo học tiên sinh luận đoán không thống nhất, mỗi người tự khoe mình là đạo học
chân chính, chê đối phương là giả, cãi nhau đã lâu mà không thể quyết đoán. Thế
là họ mời Khổng Tử đến chứng thực, Khổng Tử bước xuống thềm, khom người hành lễ,
nói rằng: “Đạo học của ta rất rộng lớn, sao lại phải giống như nhau. Hai vị lão
tiên sinh đều là đạo học chân chính cả, Khâu này từ lâu đã rất khâm phục, làm
gì có giả.” Hai người vô cùng vui mừng lui đi. Đệ tử nói với Khổng Tử: “Thầy nói lấy
lòng họ quá!” Khổng Tử bảo rằng: “Loại người đó, nịnh họ vài câu để họ đi là được rồi,
dây vào họ làm gì?”
Chú của người
dịch
TIẾU LÂM QUẢNG
KÍ笑林广记:tập truyện cười do Du hí chủ nhân 游戏主人 đời Thanh thu thập biên soạn thành. Toàn sách chia làm 12 bộ, gồm:
- Cổ diễm bộ 古艳部 - Hủ lưu bộ 腐流部 - Thuật nghiệp bộ 术业部
- Hình thể bộ 形体部 - Thù bẩm bộ 殊禀部 - Khuê phong bộ 闺风部
- Thế huý bộ 世讳部 - Tăng đạo bộ 僧道部 - Tham lận bộ 贪吝部
- Bần cũ bộ 贫窭部 - Cơ thích bộ 讥剌部 - Mậu ngộ
bộ 谬误部
Những
truyện cười trong Tiếu lâm quảng kí
đa phần là của hai đời Minh Thanh, hình thức chủ yếu là những đoạn văn ngắn.
Truyện Chứng Khổng Tử ở Hủ lưu bộ.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 23/3/2016
TIẾU LÂM QUẢNG KÍ
笑林广记
(Thanh) Du Hí chủ nhân 游戏主人 biên soạn
Tang Thánh Đồng 桑圣彤
chú dịch
Sùng Văn thư cục, 2007.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật