VỆ THANH
(tiếp theo kì 3)
Hai năm
sau, Hán Vũ Đế phong Hoắc Khứ Bệnh 霍去病 làm Phiêu kị tướng
quân. Hán Vũ Đế chia quân làm 2 lộ, phát động chiến dịch Hà Tây 河西. Hoắc Khứ Bệnh một mình thống lĩnh một lộ binh mã,
hai lần chinh phạt Hà Tây, trong đó một lần khiến mấy vạn binh mã của Hồn Tà
Vương 浑邪王 đầu hàng, giành được thắng lợi trong chiến dịch Hà
Tây. Chiến dịch Hà Tây khiến cho hình thế chiến tranh đối với Tây Hán càng tăng
thêm điều lợi, đánh thông triệt để đường hướng đến Tây vực, thúc đẩy sự dung hợp
giữa nhân dân trung nguyên với dân tộc thiểu số tây bắc.
Với sự
thảm bại qua 2 đại chiến dịch Hà Nam
Năm 119
trước công nguyên, Hán Vũ Đế sai Đại tướng quân Vệ Thanh, Phiêu kị tướng quân
Hoắc Khứ Bệnh, mỗi người thống lĩnh 5 vạn thiết kị, quân chia làm 2 lộ đông
tây, phát động chiến dịch mạc bắc. Trước khi xuất chinh, Hán Vũ Đế hạ lệnh: Những
ai dám thâm nhập ra sức chiến đấu đều được phong thưởng. Để bảo đảm quân nhu,
Hán Vũ Đế trưng triệu mấy chục vạn dân phu, vận chuyển ngựa đạt đến hơn 4 vạn
con.
Tây lộ
quân do Vệ Thanh thống lĩnh, Công Tôn Hạ 公孙贺
làm Tả tướng quân, Triệu Thực Kì 赵食其 làm Hữu tướng
quân, Tào Tương 曹襄 là Hậu tướng quân. Lí Quảng 李广
đã già nhưng vẫn còn tráng kiện, dâng thư xin được xuất chinh, hi vọng cùng
đánh Thiền vu. Hán Vũ Đế miễn cưỡng chuẩn y, phong ông làm Tiền tướng quân. Hán
Vũ Đế nói riêng với Vệ Thanh: Lí tướng quân tuổi đã cao, đừng để ông ta đánh
chính diện để tránh xảy ra sai sót.Vệ Thanh sau khi từ Định Tương xuất chinh, từ
đám tù binh được biết chỗ của đại doanh Thiền vu, liền lệnh cho Lí Quảng, Triệu
Thực Kì từ phía đông xuất phát, hẹn hội sư nơi chiến trường. Vệ Thanh đích thân
dẫn quân chủ lực từ chính diện xông đến chỗ của Thiền Vu.
Thiền
vu Y Trĩ Tà 伊稚斜 tiếp nhận mưu kế của Triệu Tín 赵信, vận chuyển một số lượng lớn quân trang lương thực đến
hậu phương, chỉ để tinh binh đóng nơi mạc bắc, đợi đối phương mệt mỏi, hi vọng
tiêu diệt đại quân của Vệ Thanh trên đường dài.
Vệ Thanh
dẫn quân đi hơn một ngàn dặm, vô cùng mệt mỏi cần phải nghỉ ngơi, đột nhiên
phát hiện đại quân Thiền vu bày trận đang đợi. Cục thế vô cùng bất lợi cho Vệ
Thanh, Vệ Thanh vội truyền lệnh quân đội dùng vũ cương xa 武刚车 (1) vây thành doanh trại, đề phòng Hung Nô tấn công. Vệ
Thanh cho 5 ngàn kị binh tấn công Hung Nô, hai bên triển khai một trận huyết
chiến.
Đao
quang kiếm ảnh, hai bên đánh nhau đến tối. Cuồng phong nổi lên bốn phía, cát
bay mù trời, quân hai bên nhìn không thấy nhau. Đại tướng quân quyết định lợi dụng
thời tiết ác liệt, thống lĩnh đại đội binh mã chia làm 2 lộ tập kích Hung Nô.
Thiền vu thừa dịp trời tối cuồng phong, dưới sự hộ vệ của mấy trăm tên thân
binh trốn khỏi vòng vây quân Hán chạy về hướng tây bắc. Lúc bấy giờ, quân hai
bên đánh giết khó phân biệt địch ta, trong đêm tối hỗn chiến. Hai bên tổn thất
nghiêm trọng, Hung Nô quần long vô thủ, không còn lòng dạ chiến đấu, cuối cùng
bỏ chạy tứ tán.
Vệ
Thanh từ đám tù binh biết được Thiền vu sớm đã bỏ chạy. Vệ Thanh cho đội quân
khinh kị truy sát, còn mình đích thân dẫn quân chủ lực theo sau tiếp ứng.
Quân
Hán cấp tốc đi hơn 200 dặm, đến thành Triệu Tín 赵信 ở Nhan sơn 颜山 (trong địa phận nước Mông Cổ), vẫn chưa tìm thấy tông
tích của Thiền vu. Quân Hán thu được một số lượng lớn quân nhu của Hung Nô, nghỉ
ngơi một ngày sau đó về triều. Trải qua trận chiến này, quân chủ lực của Hung
Nô bị đánh tan, Thiền vu mất tăm dạng. Mười mấy ngày sau, Hữu Cốc Lễ vương 右谷蠡王 tự lập làm Thiền vu Hung Nô. Sau đó Thiền vu Y Trĩ Tà
thu tập bộ tộc cũ, tước bỏ xưng hiệu Thiền vu của Hữu Cốc Lễ Vương.
Chiến
trường đông lộ, Hoắc Khứ Bệnh sau khi từ quận Đại xuất chinh, hướng đến Tả Hiền
Vương thẳng tiến, đi xa hơn 2000 dặm. Bắt được Đốn Đầu Vương 顿头王, Hàn Vương 韩王 của Hung Nô, cùng
Tướng quốc, Đương hộ, Đô uý được 83 người, tiêu diệt tổng cộng hơn 7 vạn người,
toàn quân của Tả Hiền Vương bị diệt. Chiến dịch mạc bắc, Hung Nô tổn thất gần
10 vạn người, nhân khẩu giảm sút. Hung Nô bị bức phải dời xa.
Trải
qua 10 năm chinh chiến, Hán Vũ Đế đã đuổi Hung Nô về phía bắc của sa mạc, giải
trừ sự uy hiếp gần cả trăm năm. Hán Vũ Đế tưởng thưởng tướng sĩ lập công, bổ
nhiệm Vệ Thanh, Hoắc Khứ Bệnh làm Đại tư mã, quy định cấp bậc của Vệ Thanh và
Hoắc Khứ Bệnh, bổng lộc ngang nhau. Hai năm sau, Hoắc Khứ Bệnh bị bệnh và qua đời,
chỉ vừa mới 24 tuổi.
10 năm
chinh chiến, Tây Hán tổn thất mười mấy vạn chiến mã, trong nhất thời không thể
bổ sung; Hoắc Khứ bệnh qua đời là một cú đánh mạnh đối với Hán Vũ Đế. Trong 10
năm chiến tranh, Tây Hán hao phí to lớn nhân lực, vật lực, bộc phát nguy cơ
kinh tế, không còn sức dùng binh đối với Hung Nô. Hai nước ở vào trạng thái hưu
chiến. (còn tiếp)
Chú của người
dịch
1- Vũ cương xa 武刚车: tên một loại
chiến xa thời cổ, xuất hiện vào thời Hán, có tác dụng giúp ích rất lớn về quân
sự. Người đầu tiên sử dụng vũ cương xa là Đại tướng quân Vệ Thanh.
Xe có
thể chở binh sĩ, có thể vận chuyển lương thảo, vũ khí, cũng có thể dùng trong
tác chiến.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 04/02/2016
Nguyên tác
VỆ THANH
卫青
Trong quyển
HỔ CHI UY
虎之威
Tác giả: Hàn Tố Văn 韩素文
Bắc Kinh: Trung Quốc Trường An xuất bản xã, 2006.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật