Dịch thuật: Nỗi bi phẫn trong tên của Từ Bi Hồng

NỖI BI PHẪN TRONG TÊN CỦA TỪ BI HỒNG

          Từ Bi Hồng 徐悲鸿 là hoạ gia, mĩ thuật giáo dục gia nổi tiếng của Trung Quốc, sinh ngày 19 tháng 7 năm 1895 tại Kế Đình kiều 计亭桥 (Dĩ Đình 屺亭) huyện Nghi Hưng 宜兴 tỉnh Giang Tô 江苏. Phụ thân Từ Đạt Chương 徐达章 là một hoạ sư tự học thành tài, sống một cuộc sống thanh bần.

          Từ Bi Hồng vốn tên Thọ Khang 寿康, mang ý nghĩa phúc thọ an khang, đây là lời chúc phúc của cha mẹ đối với con cái. Từ Bi Hồng từ nhỏ đã theo phụ thân học vẽ, đọc sách, hiển lộ tài hoa nghệ thuật hội hoạ. Năm 13 tuổi, ông theo phụ thân đến thành trấn vùng Giang Nam để bán tranh, dọc đường nhìn thấy nhiều thôn xóm đói khổ, từ đó ông vô cùng cảm khái, liền viết lên trên tranh mình vẽ mấy chữ:

Thần châu thiếu niên, đông hải vương tôn

神州少年, 东海王孙

(Thiếu niên của Thần châu, vương tôn của đông hải)

Ý tại lập chí thành tài, tương lai sẽ thay đổi tình cảnh.

          Từ Bi Hồng lúc nhỏ gia cảnh bần hàn, thường gặp phải cảnh đối xử lạnh nhạt. Có một lần ông đến nhà một người bà con dự tiệc mừng, con em những nhà giàu có đều mặc áo lụa, riêng ông lại mặc một chiếc áo vải, vì thế bị mọi người xa lánh, từ đó ông lập chí không mặc áo lụa. Từ Bi Hồng yêu thích nghệ thuật hội hoạ, rất muốn vào trường tây để học, nhưng gia cảnh nghèo khó, phụ thân kiếm không ra tiền nên Từ Bi Hồng đi mượn, người ta coi thường “thằng nhỏ nghèo” không cho mượn, điều này ghi dấu ấn sâu đậm trong ông. Ông cảm nhận được thế thái viêm lương, không ngăn nổi lòng bi phẫn. Cảm thấy mình như chim hồng nhạn kêu tiếng bi ai, thế là ông đổi tên mình thành “Bi Hồng” 悲鸿, lấy tiếng kêu bi ai để tự động viên mình, cố gắng nỗ lực. Sau này, ông còn khắc hai chiếc ấn với dòng chữ “Giang Nam bố y” 江南布衣 và “Giang Nam bần hiệp” 江南贫侠, biểu thị bản thân mình tuy xuất thân bần hàn nhưng ghét cái ác như cừu thù, muốn làm một đại hiệp sẵn lòng giúp người.

          Từ Bi Hồng còn dùng qua tên “Hoàng Phù” 黄扶. Năm ông sống một cuộc sống khốn khó, có hai người bạn họ Hoàng giúp ông, một người là Hoàng Cảnh Ngoan 黄警顽, tiểu viên chức của Thương vụ ấn thư quán; người kia là Hoàng Chấn Chi 黄震之 của hãng buôn tơ lụa Hồ Châu. Khi Từ Bi Hồng học tại Đại học Chấn Đán 震旦, Hoàng Cảnh Ngoan đã trả giúp học phí, Hoàng Chấn Chi giúp trả tiền ăn. Từ Bi Hồng vô cùng cảm kích hai người bạn này. Cho nên trên phiếu báo danh, ông sử dụng tên “Hoàng Phù”.

          Từ Bi Hồng cũng từng học qua cổ văn, thư pháp ở Khang Hữu Vi 康有为. Do bởi tài hoa xuất chúng, nên thành tích nổi trội, Khang Hữu Vi khen ông là “nghệ uyển kì tài” 艺苑奇才 (tài năng đặc biệt trong vườn hoa nghệ thuật).

          Hoàn cảnh gian khổ đã khích lệ ý chí của Từ Bi Hồng, khiến ông càng thêm cố gắng. Về sau, ông sang Pháp du học, học tập một cách có hệ thống nghệ thuật hội hoạ phương tây, đồng thời dung hợp với nghệ thuật hội hoạ Trung Quốc, mang phong cách riêng, cuối cùng trở thành hoạ gia nổi tiếng trong và ngoài nước.

          Từ những từng trải sâu sắc của bản thân, Từ Bi Hồng đã lĩnh hội được điểm trọng yếu trong giáo dục mĩ thuật, từ đó ông trường kì phục vụ công tác giáo dục mĩ thuật. Từ Bi Hồng từng đảm nhiệm chức vụ Viện trưởng Viện mĩ thuật trung ương, bồi dưỡng nhiều nhân tài mĩ thuật cho đất nước.

                                                      Huỳnh Chương Hưng

                                                      Quy Nhơn 06/02/2016

Nguyên tác Trung văn

TỪ BI HỒNG DANH TỰ LÍ ĐÍCH BI PHẪN CHI TÌNH

徐悲鸿名字里的悲愤之情

Trong quyển

TRUNG QUỐC NHÂN DANH ĐÍCH CỐ SỰ

中国人名的故事

Tác giả:  Trương Tráng Niên  张壮年

               Trương Dĩnh Chấn  张颖震

Sơn Đông hoạ báo xuất bản xã, tháng 9-2005