Dịch thuật: Tượng đất Huệ Sơn

TƯỢNG ĐẤT HUỆ SƠN

Tượng đất Huệ Sơn 惠山 của Vô Tích 无锡 Giang Tô 江苏 bắt nguồn từ thời

Nam

triều, thịnh hành vào thời Minh, cách nay hơn ngàn năm lịch sử. Nguyên liệu dùng làm tượng đất Huệ Sơn được lấy từ dưới chân núi Huệ Sơn 惠山, đất sét nơi đó mịn, nhuyển, ẩm ướt, rất thích hợp cho việc nặn tượng. Tượng đất Huệ Sơn từ đời Thanh đến nay nổi tiếng cả trong và ngoài nước, mang nét đặc sắc của quê hương sông nước, lại có ma lực nghệ thuật độc đáo.

Đề tài của tượng đất Huệ Sơn rất phong phú, kĩ thuật tinh xảo, nhã tục cộng thưởng, phân làm 2 loại: hàng thô và hàng tinh.

Hàng thô (thô hoá 粗货) còn gọi là “sái hoá” 耍货, đề tài đa phần là trâu xuân cầu phúc tị tà, cọp, Đại a phúc 大阿福, Thọ tinh … Đại a phúc được xếp vào tác phẩm đại biểu cho “sái hoá” của tượng đất Huệ Sơn, tạo hình của Đại a phúc tròn trịa viên mãn, bỏ đi rất nhiều chi tiết trên thân thể, cả tác phẩm múp míp không thấy góc cạnh. Hình dạng bề ngoài bất luận lớn nhỏ đều dùng những đường cong để hoàn thành. Nét tinh tế viên nhuận ở cách tạo hình đã tăng thêm một phần phong vận Giang

Nam

cho tượng đất Huệ Sơn. Hình trạng sinh động, tạo hình đơn thuần, dụng bút thô phóng, màu sắc tươi tắn, hình thần kiêm bị, rất được mọi người và trẻ em yêu thích.

Hàng tinh (tế hoá 细货) chủ yếu dùng tay nặn, tạo hình tượng nghệ thuật. Nội dung đa phần lấy hí kịch làm đề tài, cho nên còn gọi là “thủ niết hí văn” 手捏戏文. Cũng có tượng Phật và những tác phẩm phản ánh cuộc sống hiện thực. Một tác phẩm từ chân nặn lên, từ dưới lên trên, từ trong ra ngoài, phân đoạn tổ hợp, làm liền một mạch. Về hội hoạ dùng nét bút tinh tế, miêu hoạ từ đầu tới chân, nét thể hiện bên ngoài của nhân vật đến nếp gấp của trang phục. “Thủ niết hí văn” tái hiện cảnh điển hình mà hí kịch diễn xuất, nổi bật thần thái của nhân vật trong hí kịch, tạo hình sinh động, màu sắc tươi đẹp bắt mắt, trang phục tinh mĩ, để lâu không phai màu. Nhân đó, loại tạo hình này là trang sức phẩm trong nhà và là giai phẩm dùng để tặng nhau.