Dịch thuật: Truyền thuyết về tết Bàn Vương của người Dao

TRUYỀN THUYẾT VỀ TẾT BÀN VƯƠNG CỦA NGƯỜI DAO

          Trong dân gian của người Dao 瑶 có rất nhiều truyền thuyết về tết Bàn Vương (Bàn Vương tiết 盘王节), chủ yếu có 2 thuyết dưới đây:

Thuyết thứ 1

         Thời viễn cổ trời đất hồng hoang, trong số muôn vạn núi có 2 ngọn bảo sơn cao lớn như nhau, nằm đối diện cách nhau khoảng 1 dặm. Ngọn núi bên trái tên gọi là Bố Lạc Tây 布洛西, giống một chàng trai uy vũ hùng tráng; ngọn núi bên phải có hình dạng giống một thiếu nữ đang kéo lê chiếc váy, tên gọi là Mật Lạc Đà 密洛陀. Hàng năm, 2 ngọn núi này di chuyển lại gần nhau 1 thước, trải qua 995 năm, hai ngọn núi đã chuyển gần 995 thước, chỉ còn 5 thước nữa là hai ngọn núi sẽ liền lại với nhau.

          Một ngày nọ, tức vào ngày 29 tháng 5 âm lịch, trên trời đột nhiên vang lên tiếng sấm long trời lở đất, 2 ngọn núi đồng thời nứt ra khe hở, tiếp đó, từ ngọn Bố Lạc Tây một chàng trai cao lớn bước ra; từ ngọn Mật Lạc Đà một người con gái rắn chắc bước ra, ngày hôm đó chính là ngày sinh của họ. Về sau hai người kết thành vợ chồng, chàng trai tên là Bố Lạc Tây, cô gái tên là Mật Lạc Đà. Hai người là một đôi phụ mẫu trí tuệ siêng năng đầu tiên sáng tạo ra thiên địa vạn vật. Sau khi họ sáng tạo ra thế giới, liền để cho 3 người con gái mỗi người ở một nơi để mưu sinh. Người con gái lớn vác bừa đi đến bình nguyên làm ruộng, trở thành tộc người Hán hiện nay; người con gái thứ 2 gánh một gánh sách đi học, trở thành tộc người Tráng hiện nay; riêng người con gái thứ 3 vác một đấu thóc, một chiếc chiêng đồng mà Mật Lạc Đà cho đi đến vùng núi khai hoang trồng trọt. Từ đó, người con gái thứ 3 an cư lạc nghiệp trong núi, trở thành tộc người Dao hiện nay. Cho nên tộc người Dao đời đời ở nơi núi cao rừng sâu, khai hoang trồng trọt, chiêng đồng trở thành vật gia bảo truyền đời của người Dao. Mật Lạc Đà ngày càng già, một ngày nọ cho gọi 3 người con gái trở về, nói với họ rằng:

Ngày 16 tháng 10 là ngày sinh của mẹ, đến lúc đó, các con đến “bổ lương” 补粮 cho mẹ.

Bà ta còn dặn riêng người con gái thứ 3 rằng:

Con không có lễ vật gì phong phú, đến ngày đó con chỉ cần ủ một vò rượu gạo mang đến cho mọi người thưởng thức. Ngày 15 tháng 10 con đến trước một ngày lấy chiêng đồng ra đánh giúp vui.

Từ đó về sau, người Dao có “Bàn Vương tiết”, bắt đầu từ ngày 15 tháng 10 đến ngày 17 tháng 10 là kết thúc. (còn tiếp)

                                                      Huỳnh Chương Hưng

                                                     Quy Nhơn 15/12/2015

Nguyên tác Trung văn

BÀN VƯƠNG TIẾT ĐÍCH TRUYỀN THUYẾT

盘王节的传说

Trong quyển

THANH THIẾU NIÊN TỐI HỈ HOAN ĐÍCH

THẦN THOẠI CỐ SỰ

青少年最喜欢的

神话故事

Tác giả: Ngô Cảnh Minh 吴景明

Diên Biên nhân dân xuất bản xã, 2002