乱世英雄
曹公少时见乔玄, 玄谓曰: “天下方乱, 群雄虎争, 拔而理之, 非君乎? 然君实是乱世之英雄, 治世之奸贼. 恨吾老矣, 不见君富贵, 当以子孙相累.”
(世说新语 - 识鉴)
LOẠN THẾ ANH HÙNG
Tào công thiếu thời kiến Kiều Huyền,
Huyền vị viết: “Thiên hạ phương loạn, quần hùng hổ tranh, bạt nhi lí chi, phi
quân hồ? Nhiên quân thực thị loạn thế chi anh hùng, trị thế chi gian tặc. Hận
ngô lão hĩ, bất kiến quân phú quý, đương dĩ tử tôn tương luỵ.”
(Thế thuyết tân
ngữ - Thức giám)
LOẠN THẾ ANH HÙNG
Tào
Tháo lúc còn trẻ gặp Kiều Huyền, Kiều Huyền nói với Tào Tháo rằng: “Nay thiên hạ
đang loạn, hào kiệt các nơi như mãnh hổ tranh nhau, người dẹp được động loạn ổn
định đất nước, chẳng phải là ông sao? Nhưng ông quả thực là anh hùng thời loạn,
gian tặc thời bình. Đáng tiếc là ta đã già, không thấy được ông giàu
sang., đành gởi con cháu cho ông, nhờ ông quan tâm cho.”
Chú của người
dịch
Thế thuyết tân ngữ 世说新语 : bộ bút kí tiểu thuyết thuật lại những huyền học ngôn đàm dật sự của
sĩ đại phu thời Nguỵ Tấn. Trong đó có thể nhìn thấy ngôn đàm về huyền học thời
Nguỵ Tấn đã trở thành phong thượng, mà huyền học chính là lấy tư tưởng Lão
Trang làm gốc. Tư tưởng của Đạo gia đối với phương thức tư duy và trạng thái
sinh hoạt của sĩ đại phu thời Nguỵ Tấn, thậm chí phong khí của cả xã hội đều sản
sinh ảnh hưởng quan trọng. Tác phẩm này do Lâm Xuyên Vương Lưu Nghĩa Khánh 临川王刘义庆, thuộc dòng dõi tông thất nhà Lưu Tống thời Nam Bắc triều
đã tập hợp một số văn nhân biên soạn, Lưu Tuấn 刘峻
đời Lương viết lời chú. Toàn sách nguyên có 8 quyển, bản chú của Lưu Tuấn phân
làm 10 quyển. Các bản hiện nay đều là 3 quyển phân làm 36 môn như: đức hạnh,
ngôn ngữ, chính sự, văn học, phương chính, nhã lượng v.v… Toàn sách tổng cộng
hơn 1000 tắc, kí thuật những dật văn dật sự của danh sĩ quý tộc từ cuối đời Hán
đến thời Lưu Tống, chủ yếu là những câu chuyện có liên quan đến việc bình luận,
thanh đàm huyền ngôn và ứng đối cơ trí của các nhân vật.
Lưu Nghĩa Khánh 刘义庆 (năm 403 – khoảng
năm 444): người Bành Thành 彭城 (nay là Từ Châu 徐州 Giang Tô 江苏), văn học gia thời Nam
Lưu Nghĩa Khánh mất năm Nguyên
Gia 元嘉 thứ 21 ở Kiến Khang 建康
(nay là Nam Kinh)
Lưu
Nghĩa Khánh từ nhỏ đã tài hoa xuất chúng, yêu thích văn học. Ngoài Thế thuyết tân ngữ 世说新语 ra, ông còn
có tiểu thuyết chí quái U minh lục 幽明录.
Tắc Loạn thế anh hùng thuộc môn Thức giám 识鉴
Huỳnh Chương Hưng
Quy
Nhơn 17/10/2015
Nguồn
THẾ THUYẾT TÂN NGỮ
世说新语
Tác giả: Lưu Nghĩa Khánh 刘义庆
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật