Dịch thuật: Nhất thân lưỡng nhậm

NHẤT THÂN LƯỠNG NHẬM

一身两任

MỘT THÂN GÁNH HAI NHIỆM VỤ

Giải thích: hình dung một người mà đảm nhiệm hai chức vụ.

Xuất xứ: Đường – Hàn Dũ 韩愈: Ô giả Vương Thừa Phúc truyện 圬者王承福传

          Vương Thừa Phúc 王承福 là con em nhà quan lại triều Đường, tổ phụ và phụ thân đều đảm nhận chức quan cao ở kinh thành, môn đệ hiển hách, uy chấn một phương. Năm Thiên Bảo 天宝 thứ 14, Vương Thừa Phúc theo quân lập được công lớn, lúc về triều bái kiến Đường Huyền Tông 唐玄宗, Huyền Tông ban cho nhiều bạc vàng châu báu, đồng thời cũng muốn phong cho ông quan tước, nhưng ông khéo léo từ chối, chỉ xin được về quê làm một người thợ nề. Huyền Tông thấy Vương Thừa Phúc chí đã quyết, cũng không ép, ân chuẩn lời thỉnh cầu của ông.

          Vương Thừa Phúc tuy xuất thân nhà quan nhưng không hề có chút kiêu ngạo ngang ngược nào. Tay nghề của ông cũng vô cùng cao siêu: phòng ốc ông xây nên vừa chắc vừa đẹp. Ngày qua ngày, Vương Thừa Phúc chăm chỉ làm việc, thấm thoát đã 30 năm. Không ít người nhiệt tâm muốn mai mối cho ông, nhưng ông một mực từ chối. Mấy chục năm trôi qua, Vương Thừa Phúc thường đem số tiền mà ông lao khổ kiếm được tặng cho người nghèo và người tàn tật. Có người hỏi ông:

          Vương công tử, sao ông lại làm như thế?

          Vương Thừa Phúc đáp rằng:

          Cày ruộng dệt vải phải có người làm, mỗi người ai nấy đều làm hết sức của mình, mọi người mới có thể sinh tồn. Làm quan cũng vậy, bất luận chức cao hay thấp, cũng phải làm hết chức phận của mình. Nếu không, trời cao sẽ trừng phạt những người chỉ biết ham ăn mà nhác làm. Tôi làm thợ nề, tuy nói là vất vả, nhưng tôi tâm an lí đắc, công lao lớn có thể nuôi gia đình, nên tôi mới như thế. Còn nếu lấy vợ sinh con, đối với tôi mà nói, vừa lao tâm vừa lao lực. Một thân gánh vác hai trọng trách, cho dù là bậc thánh cũng không kham nỗi.

          Vương Thừa Phúc luôn giữ mình, không ham danh lợi, việc ông cam chịu khổ cực lan truyền ra xa. Văn học gia nổi tiếng Hàn Dũ 韩愈 đã viết riêng thiên Ô giả Vương Thừa Phúc truyện 圬者王承福传, lấy đó đả kích phong tục đoạ lạc hủ bại của đám quan lại lúc bấy giờ.

          “Ô giả” 圬者 có nghĩa là người thợ nề.

                                                           Huỳnh Chương Hưng

                                                 Quy Nhơn 31/8/2015

Nguyên tác Trung văn

NHẤT THÂN LƯỠNG NHẬM

一身两任

Trong quyển

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.