尿寒灰
韩安国为梁内史, 坐法在狱中, 被狱吏田甲辱之. 安国曰: “寒灰亦有燃否?”田甲曰: “寒灰倘燃, 我则尿其上.” 于后, 安国得释放, 任梁州刺史, 田甲惊走. 安国曰: “若走, 九族诛之; 若不走, 赦其罪.”田甲遂见安国. 安国曰: “寒灰今日燃, 汝何不尿其上?” 田甲惶惧, 安国赦其罪, 又与田甲亭尉之官.
(忍经)
NIỆU
HÀN HÔI
Hàn An Quốc vi Lương Nội sử, toạ pháp
tại ngục trung, bị ngục lại Điền Giáp nhục chi. An Quốc viết: “Hàn hôi diệc hữu
nhiên phủ?” Điền Giáp viết: “Hàn hôi thảng nhiên, ngã tắc niệu kì thượng.” Vu hậu,
An Quốc đắc thích phóng, nhậm Lương Châu Thứ sử, Điền Giáp kinh tẩu. An Quốc viết:
“Nhược tẩu, cửu tộc tru chi; nhược bất tẩu, xá kì tội.” Điền Giáp toại kiến An
Quốc. An Quốc viết: “Hàn hôi kim nhật nhiên, nhữ hà bất niệu kì thượng?” Điền
Giáp hoàng cụ, An Quốc xá kì tội, hựu dữ Điền Giáp Đình uý chi quan.
(Nhẫn kinh)
TIỂU LÊN TRO NGUỘI
Hàn An
Quốc lúc làm Nội sử ở nước Lương, nhân vì phạm pháp mà bị giam vào ngục, tiểu lại
coi ngục là Điền Giáp làm nhục. An Quốc hỏi Điền Giáp: “Tro nguội có thể cháy lại
được không?” Điền Giáp đáp rằng: “Tro nguội nếu cháy lại, tôi sẽ tiểu lên.” Về
sau, An Quốc được phóng thích, nhậm chức Thứ sử ở Lương Châu, Điền Giáp kinh
hãi định bỏ trốn. An Quốc bảo rằng: “Nếu bỏ trốn sẽ bị tru di cửu tộc; còn như
không trốn thì sẽ tha cho tội.” Điền Giáp liền đến gặp An Quốc. An Quốc hỏi rằng:
“Tro nguội hôm nay cháy lại, sao ông không tiểu lên?” Điền Giáp hoảng sợ, An Quốc
tha cho tội, còn cho Điền Giáp giữ chức Đình uý.
Chú của người
dịch
Hàn An Quốc 韩安国 (? – năm 127
trước công nguyên): người Thành An 成安 nước Lương 梁 (nay là Nhữ Châu 汝州 Hà Nam
河南), rồi dời đến ở Tuy Dương 睢阳.
Ông là danh thần và là tướng lĩnh thời Tây Hán. Từ nhỏ đã đọc rất nhiều sách, lớn
lên trở thành biện sĩ và học vấn gia nổi tiếng khắp gần xa. Về sau Hàn An Quốc
đến dưới trướng của Lương Hiếu Vương nhậm chức Trung đại phu, trở thành mưu sĩ
đắc lực bên cạnh Lương Hiếu Vương. Ông giúp Lương Hiếu Vương và chính quyền nhà
Hán hoá giải được nhiều nguy cơ, được Hán Cảnh Đế tín nhiệm. Thời Hán Vũ Đế, Hàn
An Quốc bước vào chính quyền trung ương của nhà Hán, ông căn cứ vào hiện trạng
của đất nước, đề xướng hoà thân cùng Hung Nô, khiến vương triều Hán nhiều năm
không có chiến sự. Năm Nguyên Sóc 元朔 thứ 2 (năm 127 trước
công nguyên), Hàn An Quốc đau bệnh và qua đời.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 06/6/2015
Nguồn
NHẪN KINH . KHUYẾN NHẪN BÁCH CHÂM
忍经 . 劝忍百箴
Tác giả: (Nguyên) Hứa Danh Khuê 许名奎, Ngô Lượng 吴亮
Chú dịch: Trần Khiêm 陈谦
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật