一骑红尘妃子笑
无人知是荔枝来
Nhất kị hồng trần phi tử tiếu
Vô nhân tri thị lệ chi lai
Ngựa trạm phi nhanh bốc lên những đám bụi hồng, nàng phi tử đang cười
Không ai biết rằng quả lệ chi đã về đến Trường An
Xuất xứ
Đường .
Đỗ Mục 杜牧: Quá Hoa Thanh
cung tam tuyệt cú 过华清宫三绝句
Giám định và
thưởng thức
Phi tử 妃子: chỉ Dương Ngọc Hoàn 杨玉环,
sủng phi của Đường Minh Hoàng Lí Long Cơ 李隆基.
Dương Ngọc Hoàn rất thích ăn quả lệ chi tươi (trái vải), hàng năm Lí Long Cơ đều
truyền lệnh vùng Tứ Xuyên 四川, Quảng Đông 广东 dùng ngựa trạm phi thật nhanh vận chuyển đến Trường
An 长安, vì việc này mà rất nhiều người đã chết vì chạy.
Câu thơ
thông qua sự kiện điển hình vận chuyển quả lệ chi tươi, dùng “nhất kị hồng trần”
cùng “phi tử tiếu” cấu thành cặp so sánh rõ nét, vạch trần sự hoang dâm háo sắc,
hoang đường không thương xót mạng dân của Đường Huyền Tông cùng với việc cậy
vào ân sủng mà kiêu của Dương Quý Phi.
Chú của người
dịch
Hai câu
này ở bài thứ 1 trong chùm thơ 3 bài Quá
Hoa Thanh cung 过华清宫 của Đỗ Mục 杜牧.
Bài 1
长安回望绣成堆
山顶千门次第开
一骑红尘妃子笑
无人知是荔枝来
Trường An hồi vọng tú thành đôi
Sơn đính thiên môn thứ đệ khai
Nhất kị hồng trần phi tử tiếu
Vô nhân tri thị lệ chi lai
Từ Trường An quay đầu lại nhìn, cảnh sắc ở Li Sơn đẹp
như gấm thêu
Trên đỉnh núi, ngàn cửa của hành cung lần lượt mở ra
Ngựa trạm phi nhanh bốc lên những đám bụi hồng, nàng phi tử đang cười
Không ai biết rằng quả lệ chi đã về đến Trường An
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 02/4/2015
Nguồn
CỔ THI VĂN GIÁM THƯỞNG BẢO KHỐ
古诗文鉴赏宝库
Tuyển chọn và biên soạn: Triệu Tiểu Văn 赵小文
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2007
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật