利害之忍
利者人之所同嗜, 害者人之所同畏. 利为害影, 岂不知避, 贪小利而忘大害, 犹痼疾之难治. 鸩酒盈器, 好酒者饮之而立死, 知饮酒之快意, 而不知毒人肠胃. 遗金有主, 爱金者攫之而被系, 知攫金之苟得, 而不知受辱于狱吏.
(忍经)
LỢI
HẠI CHI NHẪN
Lợi giả nhân chi sở đồng thị, hại giả
nhân chi sở đồng uý. Lợi vi hại ảnh, khởi bất tri tị, tham tiểu lợi nhi vong đại
hại, do cố tật chi nan trị. Chậm tửu doanh khí, hiếu tửu giả ẩm chi nhi lập tử,
tri ẩm tửu chi khoái ý, nhi bất tri độc nhân trường vị. Di kim hữu chủ, ái kim
giả quặc chi nhi bị hệ, tri quặc kim chi cẩu đắc, nhi bất tri thụ nhục vu ngục
lại.
(Nhẫn kinh)
LỢI HẠI CHI NHẪN
Lợi là
điều mà ai cũng muốn, hại là thứ mà ai cũng sợ. Lợi là cái bóng của hại, há
không thể không biết tránh. Ham cái lợi nhỏ mà quên cái hại lớn, giống như bị mắc
phải tuyệt chứng khó chữa trị. Rượu độc đầy chén, kẻ ham rượu uống vào chết
ngay tức khắc, kẻ ấy chỉ biết khoái lạc khi uống rượu mà không biết chất độc
làm hại ruột và bao tử của mình. Vàng bạc rơi trên đường đều có chủ, kẻ tham chộp
lấy, bị bắt, kẻ ấy chỉ biết có được vàng bạc trong nhất thời, mà không biết sẽ
bị nhốt vào ngục chịu sự sỉ nhục của ngục lại.
Yếu nghĩa
Con người
luôn xu lợi tị hại, nhưng với một sự việc rốt cuộc là lợi hay là hại, không thể
chỉ mới nhìn là thấy rõ. Một chiếc lá che mắt, không thấy Thái sơn, thấy lợi nhỏ
mà quên đi hại lớn là việc thường xảy ra. Do bởi lợi nhỏ trước mắt có thể nhìn
thấy, hại lớn tạm thời vẫn không thấy, nên luôn cho là may mắn. Nơi chợ chộp được
vàng bị bắt tại trận, chính là điển hình cho việc chỉ thấy lợi nhỏ mà quên đi hại
lớn.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 03/3/2015
Nguồn
ĐẠO ĐỨC KINH
道德经
(Xuân Thu) Lí
Nhĩ 李耳
Bắc Kinh Yên Sơn xuất bản xã
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật