KHỞI NGUYÊN CỦA XUÂN TIẾT
Lịch sử
của Xuân tiết đã có từ lâu, nó bắt đầu từ hoạt động tế thần tế tổ vào lúc cuối
năm cũ đầu năm mới thời kì Ân Thương. Hàm ý ban đầu của khái niệm “Xuân tiết” 春节 và “niên” 年 đến từ nông nghiệp.
Người xưa gọi chu kì sinh trưởng của lúa là “niên”. Trong Thuyết văn – Hoà bộ 说文 - 禾部 có ghi:
Niên, cốc thục dã
年, 谷熟也
(Niên là lúa chín)
Lịch
nhà Hạ sản sinh vào thời Hạ Thương lấy chu kì tròn khuyết của mặt trăng làm tháng, chia một năm ra làm 12 tháng,
mỗi tháng gọi ngày không thấy trăng là “sóc” 朔,
giờ Tí ngày sóc của tháng Giêng gọi là “tuế thủ” 岁首,
tức bắt đầu của một năm, cũng gọi là “niên” 年.
Danh xưng “niên” là bắt đầu từ triều Chu. Thời cổ, năm mới âm lịch không gọi là
“Xuân tiết”, mà là sau này khi đổi sang dùng dương lịch, ngày 1 tháng 1 dương lịch
gọi là “nguyên đán” 元旦, vì thế ngày mồng 1 tháng Giêng âm lịch định danh là
“Xuân tiết”, do bởi nhìn chung Xuân tiết đều tại trước và sau “Lập Xuân”.
Xuân tiết
theo ý nghĩa truyền thống là chỉ khoảng thời gian từ “Lạp tế” 腊祭
mồng 8 tháng Chạp hoặc “Tế Táo” 祭灶 ngày 23 tháng Chạp
đến ngày 15 tháng Giêng, trong đó “trừ tịch” 除夕
và ngày mồng 1 tháng Giêng là cao trào. Thời gian Xuân tiết truyền thống, người
Hán và đại đa số dân tộc thiểu số ở Trung Quốc đều cử hành các hoạt động vui
chơi, những hoạt động này đa phần lấy tế tự thần Phật, tế tự tổ tiên, trừ bỏ
cái cũ đón rước cái mới, nghinh thần tiếp phúc, cầu một năm được mùa làm nội
dung chủ yếu. Hình thức hoạt động phong phú đa dạng gồm nghệ thuật phẩm dân
gian như : tranh tết, hoa đăng, đồ chơi trẻ em, cắt giấy và các hoạt động
nghinh thần mang tính chất thi đua như: đua thuyền, đi cà kheo, ương ca, đánh
trống hoa, diễn trò, xem hoa đăng v.v…Những hoạt động này mang đậm màu sắc dân
tộc.
Trong lịch
sử phát triển hàng ngàn năm, Xuân tiết trở thành một lễ tiết truyền thống tượng
trưng cho tình đoàn kết, niềm hi vọng hạnh phúc của người dân Trung Quốc.
Huỳnh Chương Hưng
Quy
Nhơn 18/02/2015
Ngày 30 tháng Chạp năm Giáp Ngọ
Nguyên tác Trung văn
XUÂN TIẾT ĐÍCH KHỞI NGUYÊN
春节的起源
Trong quyển
TRUNG QUỐC DÂN TỤC VĂN HOÁ ĐẠI QUAN
中国民俗文化大观
(quyển trung)
Chủ biên: Dương Lợi Tuệ 杨利慧
Diên Biên nhân dân xuất bản xã, 2009
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật