Dịch thuật: Trận chiến Trường Thược

TRẬN CHIẾN TRƯỜNG THƯỢC

          Năm 684 trước công nguyên (Lỗ Trang Công 鲁庄公 năm thứ 10, Tề Hoàn Công 齐桓公 năm thứ 2), nước Tề bị nước Lỗ đánh bại ở Trường Thược 长勺. Nước Lỗ tuy năm trước thay Tề Hoàn Công giết công tử Củ 纠, cho Quản Trọng 管仲 về, nhưng Tề Hoàn Công vẫn không tha cho nước Sở, muốn tiến một bước dùng vũ lực để giáo huấn nước Sở, đồng thời cũng muốn khoa trương lực lượng của vị tân quân chủ. Đầu năm đó, quân đội nước Tề đánh tới Trường Tịch 长夕 của nước Lỗ (phía bắc Khúc Phụ 曲阜 tỉnh Sơn Đông 山东). Nhìn thấy tình hình khẩn cấp, Lỗ Trang Công đành phải lâm trận đốc chiến, chỉ huy trận đó là tướng quân Tào Quế 曹刿 nước Lỗ. Quân Lỗ là chủ, quân Tề là khách. Lỗ Trang Công vì thiếu kinh nghiệm chỉ huy, nên khi quân Tề vừa mới nổi hồi trống tấn công, Trang Công đã ra lệnh quân Lỗ nghinh chiến. Tào Quế vội vàng ngăn hành động lỗ mãng của Lỗ Trang Công, đợi đến sau khi quân Tề nổi qua 3 hồi trống mới ra lệnh quân Lỗ xung phong, kết quả là đã đánh bại quân Tề. Lỗ Trang Công lại ra lệnh truy kích quân Tề, Tào Quế lại một nữa ngăn chặn. Đợi Tào Quế xuống xe quan sát dấu vết bánh xe của quân Tề, rồi lại lên xe nhìn tình hình tháo chạy của quân Tề, mới hạ lệnh truy kích, thu được thắng lợi to lớn. Sau thắng lợi, Lỗ Trang Công hỏi hỏi Tào Quế về cách giành thắng lợi. Tào Quế đáp rằng:

 Quân 2 bên đối trận, dũng khí của chiến sĩ rất quan trọng. Trống trận là để cổ vũ dũng khí. Khi hồi thứ nhất vang lên, dũng khí của chiến sĩ hùng mạnh nhất, đến hồi thứ hai thì suy, đến hồi thứ ba thì đã hết. Đợi sĩ khí của đối phương đã hết, chúng ta bắt đầu tấn công, thắng lợi đương nhiên thuộc về chúng ta. Nhưng, nước lớn có thể muốn lấy sự thất bại bề ngoài để dẫn dụ chúng ta vào tròng, chúng ta không thể khinh suất truy kích. Đợi thần xem vết bánh xe của họ hỗn loạn không có quy củ, lại xem cờ xí của họ nghiêng ngả trên mặt đất, lúc đó mới dám hạ lệnh truy kích.

Đây chính là sự kiện “Tào Quế luận chiến” 曹刿论战 nổi tiếng trong lịch sử, quan điểm của Tào Quế có được tinh tuý của binh pháp; và trận chiến do Tào Quế chỉ huy này, cũng trở thành trận chiến nổi tiếng lấy ít thắng nhiều, lấy yếu thắng mạnh trong lịch sử.

                                                                    Huỳnh Chương Hưng

                                                                   Quy Nhơn 05/01/2015

Nguyên tác Trung văn

          TỀ LỖ TRƯỜNG THƯỢC CHI CHIẾN

齐鲁长勺之战

Trong quyển

ĐỒ VĂN TRUNG QUỐC THÔNG SỬ

图文中国通史

(tập Sử tiền sử - Chiến quốc)

Chủ biên: Triệu Hướng Tiêu 赵向标

Tân Cương nhân dân xuất bản xã, 2002.