割席分坐
管宁, 华歆共园中锄菜, 见地有片金, 管挥锄与瓦石不异, 华捉而掷去之. 又尝同席读书, 有乘轩冕过门者, 宁读如故, 歆废书出看. 宁割席分坐, 曰: “子非吾友也.”
(世说新语)
CÁT
TỊCH PHÂN TOẠ
Quản Ninh, Hoa Hâm cộng viên trung sừ
thái, kiến địa hữu phiến kim, Quản huy sừ dữ ngoã thạch bất dị, Hoa tróc nhi trịch
khứ chi. Hựu thường đồng tịch độc thư, hữu thừa hiên miện nhi quá môn giả, Ninh
độc như cố, Hâm phế thư xuất khán. Ninh cát tịch phân toạ, viết: “Tử phi ngô hữu
dã.”
(Thế thuyết tân ngữ)
CẮT TỊCH CHIA CHỖ NGỒI
Quản
Ninh và Hoa Hâm cùng cuốc đất trồng rau trong vườn, họ trông thấy dưới đất có một
miếng vàng. Quản Ninh vung cuốc không ngừng, xem đó như gạch đá không khác. Hoa
Hâm nhặt miếng vàng lên rồi mới quăng đi. Hai người thường ngồi chung tịch
đọc sách. Có một vị quan ngồi xe cao 4 bên có buông rèm đi ngang qua cửa. Quản
Ninh vẫn cứ đọc sách như cũ, còn Hoa Hâm thì bỏ sách xuống chạy ra ngoài xem.
Quản Ninh liền cắt tịch chia chỗ ngồi, nói rằng: “Ông không phải là bạn của
tôi.”
Chú của người
dịch
Thế thuyết tân ngữ 世说新语 : bộ bút kí tiểu thuyết thuật lại những huyền học ngôn đàm dật sự của
sĩ đại phu thời Nguỵ Tấn. Trong đó có thể nhìn thấy ngôn đàm về huyền học thời
Nguỵ Tấn đã trở thành phong thượng, mà huyền học chính là lấy tư tưởng Lão
Trang làm gốc. Tư tưởng của Đạo gia đối với phương thức tư duy và trạng thái
sinh hoạt của sĩ đại phu thời Nguỵ Tấn, thậm chí phong khí của cả xã hội đều sản
sinh ảnh hưởng quan trọng. Tác phẩm này do Lâm Xuyên Vương Lưu Nghĩa Khánh 临川王刘义庆, thuộc dòng dõi tông thất nhà Lưu Tống thời Nam Bắc
triều đã tập hợp một số văn nhân biên soạn, Lưu Tuấn 刘峻
đời Lương viết lời chú. Toàn sách nguyên có 8 quyển, bản chú của Lưu Tuấn phân
làm 10 quyển. Các bản hiện nay đều là 3 quyển phân làm 36 môn như: đức hạnh,
ngôn ngữ, chính sự, văn học, phương chính, nhã lượng v.v… Toàn sách tổng cộng hơn
1000 tắc, kí thuật những dật văn dật sự của danh sĩ quý tộc từ cuối đời Hán đến
thời Lưu Tống, chủ yếu là những câu chuyện có liên quan đến việc bình luận,
thanh đàm huyền ngôn và ứng đối cơ trí của các nhân vật.
Lưu Nghĩa Khánh 刘义庆 (năm 403 – khoảng
năm 444): người Bành Thành 彭城 (nay là Từ Châu 徐州 Giang Tô 江苏), văn học gia thời Nam
Lưu Nghĩa Khánh mất năm
Nguyên Gia 元嘉 thứ 21 ở Kiến Khang 建康
(nay là Nam Kinh)
Lưu
Nghĩa Khánh từ nhỏ đã tài hoa xuất chúng, yêu thích văn học. Ngoài Thế thuyết tân ngữ 世说新语 ra, ông còn
có tiểu thuyết chí quái U minh lục 幽明录.
Tắc Cát tịch
phân toạ 割席分坐 thuộc môn Đức hạnh
德行
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 18/12/2014
Nguồn
THẾ THUYẾT TÂN NGỮ
世说新语
Tác giả: Lưu Nghĩa Khánh 刘义庆
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật