“KIM BÌNH MAI” RỐT CUỘC DO AI SÁNG TÁC?
Tiểu
thuyết cổ điển Kim Bình Mai 金瓶梅 lấy câu chuyện
giữa Tây Môn Khánh 西门庆 và Phan Kim Liên 潘金莲
làm tuyến chính, miêu tả lịch sử của Tây Môn Khánh từ lúc phát tích cho đến lúc
diệt vong. Nội dung tư tưởng của tiểu thuyết phong phú, thủ pháp nghệ thuật
thành thạo. Nhưng, tác giả của bộ trứ tác văn học hiện thực chủ nghĩa vĩ đại
này là ai? Hơn 400 năm nay có nhiều thuyết khác nhau, đến nay nay vẫn khó luận
định. Văn học gia đời Minh Viên Hoành Đạo 袁宏道
đã nhắc đến sớm nhất bộ Kim Bình Mai
này, nhưng cũng không nói tác giả là ai. Đương thời cùng không có bản san khắc.
Sau đó Thẩm Đức Phù 沈德符 trong Dã hoạch
biên 野获编 khi nói đến Kim Bình Mai
cũng chỉ ghi rằng:
Văn thử vi Gia Tĩnh gian đại danh sĩ thủ
bút, chỉ xích thời sự, như Thái Kinh phụ tử tắc chỉ Phân Nghi (Nghiêm Tung)….
闻此为嘉靖间大名士手笔, 指斥时事, 如蔡京父子则指分宜 (严嵩) … (Nghe nói đó là thủ bút của một đại danh sĩ
thời Gia Tĩnh, chỉ trích thời sự, như cha con Thái Kinh , ám chỉ Phân Nghi (tức
Nghiêm Tung …)
Do những
ghi chép của Thẩm Đức Phù khiến cho “Gia Tĩnh gian đại danh sĩ” 嘉靖间大名士 (đại danh sĩ thời Gia Tĩnh) như Từ Vị 徐渭, Lư Nam 卢楠, Triệu Nam Tinh 赵南星, Lí Trác Ngô 李卓吾
đều được giả định là tác giả của Kim Bình
Mai.
Lan Lăng Tiếu
Tiếu Sinh 兰陵笑笑生
Năm
1932, Viện bảo tàng Bắc Bình 北平 thu mua được bộ khắc
bản Kim Bình Mai đời Minh. Bộ này được
san khắc vào năm 1617, hiện đây là khắc bản sớm nhất được phát hiện, nội dung
tiếp cận với nguyên trứ, phần trước của khắc bản có phụ thêm lời tựa của kí tên
là “Hân Hân Tử” 欣欣子, chỉ rõ tác giả của bộ sách đời Minh này là “Lan Lăng
Tiếu Tiếu Sinh”. Như vậy, đã cung cấp đầu mối cho việc khảo chứng tác giả Kim Bình Mai.
Huyện Dịch
峄 tỉnh Sơn Đông 山东
và huyện Vũ Tiến 武进 tỉnh Giang Tô 江苏
vào thời cổ từng có tên là “Lan Lăng” 兰陵, nhưng nhìn từ
trong sách đa phần đều sử dụng tiếng Sơn Tây, có lẽ tác giả là người Sơn Tây,
không phải người huyện Vũ Tiến tỉnh Giang Tô.
Năm
1933, Ngô Hàm 吴晗thông qua sự khảo chứng, cho biết niên đại thành sách của Kim Bình Mai là khoảng từ năm thứ 10 đến năm thứ 30 thời Vạn Lịch 万历, nhân đó tác giả không thể là đại danh sĩ thời Gia
Tĩnh. Tuy nhiều người khẳng định tác giả Kim
Bình Mai là người Sơn Đông, nhưng trong Dịch
huyện chí 峄县志 lại tìm không thấy ai là Hân Hân Tử hoặc Tiếu Tiếu
Sinh, hoặc một chút tin tức gì về bộ Kim
Bình Mai.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 13/11/2014
Nguyên tác Trung văn
“KIM BÌNH MAI” ĐÁO ĐỂ XUẤT TỰ THUỲ THỦ
“金瓶梅” 到底出自谁手
Trong quyển
TRUNG QUỐC VỊ GIẢI CHI MÊ
中国未解之谜
Biên soạn: nhiều tác giả
Chu Hải xuất bản xã, 2007.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật