TRUYỀN THUYẾT VỀ NGUỒN GỐC
TẬP
TỤC TREO BỒ NGẢI NGÀY TẾT ĐOAN NGỌ
Trong
dân gian có lưu truyền một truyền thuyết về nguồn gốc tập tục treo bồ ngải ngày
tết Đoan Ngọ 端午.
Cuối đời
Đường, quân khởi nghĩa nông dân do Hoàng Sào 黄巢
lãnh đạo nổi dậy, quan quân triều đình nghe tiếng quân khởi nghĩa là hồn bay
phách lạc. Một lần nọ, khi Hoàng Sào thống lãnh quân đánh đến dưới thành Đặng
Châu 邓州 ở Hà
Nam
Huyện nha hôm nay truyền lệnh, bảo rằng
Hoàng Sào sắp đến làm cỏ Đặng Châu, mọi người nên nhanh chóng lánh nạn.
Hoàng
Sào lại hỏi:
Còn bà tại sao lại dẫn đứa nhỏ mà bồng đứa lớn?
Thôn phụ
đáp rằng:
Đứa lớn này cha mẹ của nó đều bị loạn quân
giết chết, nay chỉ còn sót lại hạt giống này. Còn đứa nhỏ là con do tôi sinh
ra. Lỡ Hoàng Sào đuổi đến, tôi có thể mất đứa con của mình chứ không thể để đứa
con hàng xóm gặp phải tai nạn.
Hoàng
Sào cảm động tinh thần hiệp nghĩa của thôn phụ, liền nói với thôn phụ rằng:
Hoàng Sào ta chỉ đối phó với quan phủ, quyết
không làm hại đến bách tính vô tội.
Nói xong
liền rút kiếm chặt cây ngải thảo 艾草 bên đường đưa cho
thôn phụ và dặn rằng:
Đại tẩu! Đại tẩu nhanh về thành, ngầm truyền
bảo những người nghèo khổ treo cây ngải
thảo lên cửa nhà mình. Có kí hiệu này thì sẽ không bị tổn hại.
Thôn phụ
nhanh chóng đem tin truyền khắp cả thành. Chiều hôm đó, trên cửa những nhà
nghèo khổ đều có treo ngải thảo.
Ngày
hôm sau gặp lúc tết Đoan Ngọ, nghĩa quân Hoàng Sào công hạ Đặng Châu, phá kho
phân phát lương thực. Dân nghèo đua nhau chạy đến vui mừng hoan hô. Từ đó, tập
tục tết Đoan Ngọ treo ngải thảo để tránh nạn binh đao và ôn dịch được lưu truyền
lại.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 04/6/2014
Nguyên tác Trung văn
ĐOAN NGỌ QUẢI BỒ NGẢI DO LAI ĐÍCH TRUYỀN THUYẾT
端午挂莆艾由来的传说
Trong quyển
TRUNG QUỐC DÂN TỤC VĂN HOÁ ĐẠI QUAN
中国民俗文化大观
(quyển trung)
Chủ biên: Dương Lợi Tuệ 杨利慧
Diên Biên nhân dân xuất bản xã, 2009
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật