TỔNG THUẬT VỀ DI HOÀ VIÊN
Di Hoà
Viên 颐和园 cách Bắc Kinh 15km về hướng tây bắc, nguyên là hành
cung và vườn hoa hoàng gia đời Thanh. Bắt đầu được xây dựng vào năm Càn Long 乾隆 thứ 15, trải qua 14 năm, đến năm Càn Long thứ 29 (năm
1764) mới hoàn thành, vốn tên là Thanh Y viên 清漪园.
Năm 1860 bị huỷ bởi liên quân Anh Pháp, năm Quang Tự 光绪
thứ 12 (năm 1886), Từ Hi 慈禧 sử dụng quân phí hải
quân trùng tu lại, đổi tên là Di Hoà Viên. Năm 1900 lại bị liên quân tám nước
phá hoại. Sau đó, trải qua nhiều lần trùng tu mới có diện mạo như ngày nay. Tổng
diện tích là 290 vạn m2, diện tích mặt nước chiếm ¾, cung thất đình đài lâu các
tổng cộng có đến hơn 3000 kiến trúc. Chủ yếu do 2 bộ phận lớn là Vạn Thọ sơn 万寿山 và Côn Minh hồ 昆明湖
tổ thành.
Về đại
thể, Di Hoà Viên có thể phân ra làm 4 khu vực phong cảnh lớn. Phía đông là khu
Đông cung môn 东宫门. Cả vùng này nguyên là nơi sinh sống và nơi sinh hoạt
chính trị của các hoàng đế triều Thanh, bao gồm Nhân Thọ điện 仁寿殿 nơi triều hội đại thần và nam bắc triều phòng, tẩm
cung, đình viện, đại hí đài.
Khu vực
nhô cao ở giữa là khu phong cảnh tiền sơn của Vạn Thọ sơn, có nhiều kiến trúc
nhất và cũng hoa lệ nhất, đây là tinh hoa của kiến trúc trong vườn. Cả khu vực
phong cảnh do 2 trục tuyến thống lĩnh, trục đông tây là trường lang 长廊 nổi tiếng trong và ngoài nước; trục nam bắc từ giữa
trường lang trở đi lần lượt là Vân môn 云门,
Bài Vân điện 排云殿, Đức Huy điện 德辉殿,
Phật Hương các 佛香阁, cuối cùng đến Trí Huệ hải 智慧海. Phật Hương các là trung tâm của cả vườn, chu vi phân bố các kiến trúc
phụ, hình thành thế “chúng tinh phủng nguyệt” 众星捧月 (các sao bưng mặt trăng), khí thế vô cùng hùng vĩ.
Khu vực
tiền hồ của Di Hoà Viên sương khói mênh mang, nhìn về phía tây dãy núi lô nhô,
phía bắc lầu gác um tùm. Trong hồ có bờ đê, trên đê đào liễu trồng thành hàng,
giữa hồ thấp thoáng 6 chiếc cầu vòm với hình dáng khác nhau. Trên 3 đảo trong hồ
cũng có những kiến trúc cổ điển với hình thức khác lạ. Chiếc cầu 17 vòm (Thập
thất khổng kiều 十七孔桥) nắm vắt ngang qua hồ, vừa thông đường giữa hồ, vừa
là điểm cảnh không thể bỏ qua, tạo hình vô cùng đẹp.
Khu vực
hậu hồ và hậu sơn ở tận cùng phía bắc, kiến trúc tương đối ít, nhưng cây rừng
cũng um tùm tươi tốt, đường núi quanh co, phong cảnh tươi đẹp, điềm tĩnh, hình
thành rõ nét đối xứng với sự hoa lệ của tiền sơn. Một tổ hợp kiến trúc theo
phong cách Tây Tạng và đường phố kiểu Tô Châu mang nét đặc sắc vùng quê hương
sông nước Giang Nam
Di Hoà
Viên hấp thu thơ sơn thuỷ, ý cảnh hội hoạ của Trung Quốc, thu thập tinh hoa
danh viên khắp nam bắc mà thành, là đại biểu của viên lâm hoàng gia Trung Quốc.
Trong những kiến trúc tạo cảnh phong phú trên thế giới, Di Hoà Viên là viên lâm
hoàng gia được bảo tồn hoàn chỉnh nhất.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 22/4/2014
Nguyên tác Trung văn
Nguồn
TRUNG QUỐC VĂN MINH KÌ TÍCH
中国文明奇迹
Chủ biên: Mặc nhân 墨人
Trung Quốc hí kịch xuất bản xã, 2006.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật